۳۵۰ دشت کشور به‌دلیل برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی دچار فرونشست شده‌اند

معاون دفتر برنامه‌ریزی شرکت مدیریت منابع آب ایران هشدار داد که ایران با بحران جدی فرونشست دشت‌ها و کمبود آب مواجه است.

به گزارش کلین پست، «بهیه جعفری بالانی» اعلام کرد ۳۵۰ دشت کشور به‌دلیل برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی دچار فرونشست شده‌اند. این درحالی است که میانگین بارش سالانه کشور طی چهار سال اخیر ۱۷ درصد کاهش یافته و از ۲۴۸ میلی‌متر به ۲۰۶ میلی‌متر رسیده است. کاهش بارش‌ها همراه با افزایش ۲ درجه‌ای دما، تبخیر و تعرق را ۱۷۲ میلی‌متر افزایش داده و منابع آب تجدیدپذیر را از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب به ۱۰۳ میلیارد مترمکعب کاهش داده است.

وضعیت منابع آب زیرزمینی کشور نیز بحرانی است. از ۶۰۹ محدوده مطالعاتی کشور، ۴۲۲ محدوده به‌دلیل برداشت بیش از حد ممنوعه اعلام شده‌اند. این برداشت‌های بی‌رویه منجر به فرونشست زمین در ۳۵۰ دشت کشور شده که شامل ۸۴ درصد چاه‌های مجاز کشاورزی می‌شود. استان‌های اصفهان و تهران ازجمله مناطقی هستند که با شدیدترین فرونشست‌ها مواجهند. تاکنون ۱۵۰ میلیارد مترمکعب از ذخایر آب زیرزمینی کشور از دست رفته که احیای این منابع را با دشواری‌های بسیاری مواجه کرده است.

ایران در زمینه بهره‌وری آب نیز با چالش‌های جدی روبه‌رو است. به‌ازای هر مترمکعب آب، تولید ناخالص داخلی در ایران حدود ۴.۲ دلار است، درحالی‌که این رقم در کشورهای با درآمد متوسط ۱۲.۲ دلار و در سطح جهانی ۲۲.۱ دلار است. بیش از ۸۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر کشور مصرف می‌شود که این امر ریسک کمبود آب زیرزمینی را به‌طور چشمگیری افزایش داده است.

برای مقابله با این بحران، راهکارهایی مانند اجرای مدیریت به‌هم‌پیوسته منابع آب، استفاده از منابع آب نامتعارف و تقویت ساختار حکمرانی آب از طریق شورای عالی آب پیشنهاد شده است. نخستین مدرسه فصلی آب که با حضور دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رشته‌های مرتبط با حوزه آب از سراسر کشور برگزار شد، بر ضرورت یافتن راهکارهای علمی برای مقابله با این چالش‌ها تأکید کرد. کارشناسان هشدار می‌دهند بدون اقدامات فوری و جامع، ایران با پیامدهای جبران‌ناپذیری در زمینه تأمین آب مواجه خواهد شد.

سرانه آب تجدیدپذیر کشور از ۷ هزار مترمکعب در سال‌های گذشته به کمتر از ۱۵۰۰ مترمکعب کاهش یافته است

About The Author