توسط : ایران درحال تجربه یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های کم‌آبی دهه‌های اخیر است که ترکیبی از تغییرات اقلیمی و چالش‌های مدیریتی را نشان می‌دهد. براساس آمارهای رسمی، میزان بارش‌ها از مهرماه ۱۴۰۳ تاکنون تنها ۱۴۸.۴ میلی‌متر بوده که نسبت به میانگین بلندمدت ۳۹ درصد و در مقایسه با سال آبی گذشته ۴۰ درصد کاهش نشان می‌دهد. این درحالی است که متوسط بارش ایران تنها یک‌سوم میانگین جهانی است!
کدام کشورها با بحران کم‌آبی مواجه‌اند؟ | رتبه‌بندی تنش آبی در کشورهای جهان تا سال ۲۰۲۵
از سوی دیگر، افزایش ۲.۷ درجه‌ای دمای کشور طی پنج دهه گذشته به تشدید تبخیر و تعرق منجر شده و فشار مضاعفی بر منابع آبی وارد کرده است. این شرایط پیامدهایی مانند کاهش ۴۳ درصدی ورودی آب به سدها، کسری ۱۴۹ میلیارد مترمکعبی منابع آب زیرزمینی و قرارگیری ۴۲۷ دشت از ۶۰۹ دشت کشور در وضعیت ممنوعه یا ممنوعه بحرانی داشته است.
این بحران هم‌اکنون ۵۰ شهر در ۲۴ استان کشور را با تنش آبی مواجه کرده است. سرانه آب تجدیدپذیر ایران نیز از ۶۸۵۸ مترمکعب در سال ۱۳۳۵ به حدود ۱۲۲۷ مترمکعب در سال ۱۴۰۴ کاهش یافته که نشان‌دهنده قرارگیری کشور در آستانه تنش آبی شدید است.
کارشناسان برای مقابله با این بحران، راهکارهای جامعی ازجمله توسعه بازچرخانی فاضلاب، ارتقای بهره‌وری در بخش کشاورزی (که بیش از ۹۰ درصد مصرف آب را به خود اختصاص می‌دهد)، کاهش برداشت از منابع زیرزمینی، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های شیرین‌سازی آب و فرهنگ‌سازی برای صرفه‌جویی را پیشنهاد می‌کنند. همچنین تصمیم‌گیری‌های کلان و اولویت‌بندی پروژه‌های آبی با بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی و فناوری‌های نوین ضروری به‌نظر می‌رسد.
این شرایط نشان می‌دهد که حل بحران آب ایران نیازمند عزم ملی، مدیریت یکپارچه و اجرای راهکارهای پایدار است تا بتوان تعادل بین عرضه و تقاضای آب را در بلندمدت برقرار کرد.
