توسط : تهرانی‌ها با همکاری گسترده در مدیریت مصرف، رکورد جدیدی در کاهش مصرف آب به‌جا گذاشتند. سرانه مصرف خانوارهای پایتخت در نیمه نخست امسال از ماهانه ۱۶ هزار لیتر به حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ لیتر کاهش یافت. هم‌زمان با اجرای طرح‌های فنی و مدیریتی، مصرف و تولید آب تهران در مجموع ۶۵ میلیون مترمکعب کمتر شد و سهم مشترکان خوش‌مصرف افزایش پیدا کرد.
پایتخت تابستان کم‌بارش امسال را با همراهی شهروندان و اجرای طرح‌های فنی گسترده پشت سر گذاشت و از بروز بحران جدی در تأمین آب جلوگیری شد. براساس گزارش شرکت آب و فاضلاب استان تهران، طی شش ماه نخست امسال مصرف سرانه خانوارهای تهرانی به‌طور میانگین حدود ۱۵۰۰ لیتر کاهش یافته است. این دستاورد حاصل مجموعه اقداماتی در چهار محور ارتقای ظرفیت تصفیه و ذخیره‌سازی، نوسازی شبکه‌های فرسوده، هوشمندسازی سامانه‌های توزیع و اصلاح الگوی مصرف است.
هم‌زمان با اجرای این برنامه‌ها، شاخص‌های رفتاری مصرف‌کنندگان نیز تغییر کرده است. در ماه‌های اخیر، میزان مشترکان بدمصرف که بیش از دو برابر الگوی تعیین‌شده آب مصرف می‌کردند، از ۷ به ۵ درصد کاهش یافته و تعداد مشترکان پرمصرف نیز ۵ درصد کمتر شده است. این درحالی است که سهم مشترکان خوش‌مصرف از ۲۹ به ۳۴ درصد افزایش یافته که نشان‌دهنده اثر ملموس فرهنگ‌سازی و مشارکت عمومی در پایتخت است.
الگوی مصرف هر شهروند تهرانی ۱۳۰ لیتر در شبانه‌روز تعیین شده است. تا پیش از تابستان امسال حدود ۷۰ درصد شهروندان مصرفی بیش از این الگو داشتند اما این رقم تا پایان مردادماه به ۶۵ درصد کاهش یافته است. به گفته مسئولان آبفا، در صورت تداوم روند فعلی و استقبال گسترده از نصب لوازم کاهنده مصرف، می‌توان میزان مصرف را تا ۳۰ درصد دیگر نیز کاهش داد، بدون آن‌که رفاه خانوارها تحت تأثیر قرار گیرد.
شهروندان می‌توانند از طریق تماس با سامانه ۱۲۲ و ثبت شماره اشتراک، درخواست نصب لوازم کاهنده را ارائه دهند. کارشناسان آبفا بدون دریافت وجه نقد، تجهیزات را روی شیرآلات منازل نصب می‌کنند و هزینه ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومانی این وسایل در قالب اقساط دوازده ماهه روی قبوض آب محاسبه می‌شود.
در کنار مدیریت مصرف، توسعه زیرساخت‌های حیاتی نیز در دستور کار بوده است. تسریع در اجرای خط دوم انتقال آب سد طالقان به تهران از جمله طرح‌های مهمی است که تاکنون ۲ هزار و ۵۰۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت تأمین آب پایتخت افزوده و در آینده نزدیک نیز همین میزان دیگر وارد مدار بهره‌برداری خواهد شد.
با وجود این دستاوردها، تهران همچنان با ناترازی منابع و مصارف مواجه است. سرانه آب تجدیدپذیر کشور به‌طور میانگین هزار و دویست و بیست و هفت مترمکعب در سال برای هر نفر برآورد می‌شود، اما این رقم در استان تهران با احتساب سدهای طالقان و لار فقط ۳۵۰ مترمکعب و بدون آن‌ها حدود ۱۸۰ مترمکعب است که از آن به‌عنوان کمبود مطلق آب یاد می‌شود.
کارشناسان هشدار می‌دهند که کاهش بارش‌ها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین، نشانه‌های آشکاری از پایداری خشکسالی در پایتخت است. این روند طی سه دهه گذشته تداوم داشته و میانگین بارش تهران را همواره پایین‌تر از میانگین کشوری قرار داده است.
شرکت آب و فاضلاب استان تهران اجرای بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان پروژه جدید تا پایان سال جاری را در دستور کار دارد. این طرح‌ها شامل توسعه شبکه‌های آبرسانی، بهره‌برداری از ده واحد جدید تصفیه‌خانه فاضلاب، آغاز ساخت چهار واحد دیگر، تکمیل فاز دوم تصفیه‌خانه پنجم آب تهران و پیشرفت رینگ آبرسانی قمر بنی‌هاشم (ع) است. با تکمیل این پروژه‌ها، ظرفیت تولید پساب استان تا پایان امسال ۱۳۱ میلیون مترمکعب افزایش خواهد یافت.
هرچند کاهش مصرف آب در تهران طی ماه‌های گذشته دستاوردی مهم محسوب می‌شود، اما این موفقیت هنوز شکننده است. زیرساخت‌های فرسوده، تداوم رشد جمعیت، توسعه نامتوازن شهری و کمبود منابع پایدار، همچنان چالش‌های جدی برای شبکه آبرسانی پایتخت هستند. تهرانی‌ها رکورد کاهش مصرف را شکستند، اما اگر اصلاح الگوی مصرف به رفتار دائمی و سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت به سیاست ثابت تبدیل نشود، هر تابستان باید نگران تکرار بحران باشیم.
پیش از این در خبری گفتیم که تهران در خشکسالی ۵۷ ساله قرار دارد و ایران بیش از ۹۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر خود را مصرف کرده است.
