پژوهش جدیدی نشان میدهد مزارع خورشیدی درحالحاضر بیش از ۱۴ هزار و ۷۰۰ مایل مربع از زمینهای جهان را پوشاندهاند. درحالیکه این فناوری نقش کلیدی در کاهش انتشار کربن ایفا میکند، طراحی نامناسب آن میتواند تهدیدی برای حیات وحش باشد.
مطالعه جدیدی که در مجله Renewable and Sustainable Energy Reviews منتشر شده است، هشدار میدهد که پارکهای خورشیدی با طراحی ضعیف میتوانند به پرندگان، خفاشها و سایر حیات وحش آسیب برسانند.
پنلهای خورشیدی تخت و تیره مانند آینههای غولپیکر، نور را بازتاب کرده و مانند دریاچههایی به نظر میرسند که بسیاری از موجودات از آنها تغذیه میکنند. محققان میگویند پرندگان آبزی مهاجر گاهی اوقات دور پنلهای خورشیدی میچرخند یا روی آنها فرود میآیند و این پنلها را با آب اشتباه میگیرند. همین کیفیت بازتاب، خطر اثر دریاچهای را در نیروگاههای متمرکزکننده انرژی خورشیدی (CSP) ایجاد میکند و برخی از سایتهای خورشیدی با بازتابهای شدید گرما یا نور که حیات وحش را گیج میکند، پرندگان را از بین میبرند.
علاوهبراین، توسعهدهندگان انرژی خورشیدی برای محافظت از تجهیزات، معمولاً سایتهای خورشیدی را حصارکشی میکنند و این اقدام میتواند عواقب ناخواستهای بههمراه داشته باشد. برای مثال، خزندگان و پستانداران کوچک ممکن است در این حصارها به دام بیفتند. بنابراین، طراحی مسئولانه میتواند نیازهای امنیتی را برآورده کند و درعینحال به حیاتوحش اجازه زندگی دهد.
همچنین، نیروگاههای فتوولتائیک در مقیاس بزرگ معمولاً بهازای هر مگاوات ظرفیت به ۲ تا ۶ هکتار زمین نیاز دارند. این فضا میتواند زیستگاهها را تکهتکه کرده و گونههای حساس را به جاهای دیگر سوق دهد.
راهحلهایی برای همزیستی پایدار
اینکه سایت خورشیدی به بیابان اکولوژیکی تبدیل شود یا به پناهگاهی شگفتانگیز، بستگی به این دارد که قبلاً چه چیزی آنجا بوده، چگونه پوشش گیاهی پس از آن مدیریت میشود و پنلها کجا قرار میگیرند. در مناطق خشک، سایه زیر پنلها میتواند رطوبت خاک را حفظ کرده و به رشد گیاهان بومی کمک کند.
بااینحال، راهکارهای هوشمندانه میتواند این چالشها را کاهش دهد. نتایج آزمایشها نشان میدهد استفاده از پوششهای نانویی روی پنلها نهتنها بازتابهای گمراهکننده را کم میکند، بلکه کارایی سیستم را نیز بهبود میبخشد. جهتدهی مناسب پنلها و ایجاد راهروهای امن برای حیوانات نیز از دیگر راهحلهای مؤثر است.
دستاورد جدید دانشمندان: ساخت سلول خورشیدی تمامآلی با بازدهی بالا
پیشبینیها نشان میدهد ظرفیت انرژی خورشیدی تا سال ۲۰۵۰ ده برابر خواهد شد. این رشد سریع ضرورت توجه به ملاحظات زیستمحیطی را بیش از پیش آشکار میسازد. همانطور که این پژوهش تأکید دارد، انرژی خورشیدی زمانی بهراستی سبز خواهد بود که توسعه آن با حفظ تنوع زیستی همراه باشد. طراحی اکولوژیک مزارع خورشیدی نهتنها از حیاتوحش محافظت میکند، بلکه آیندهای پایدار برای انرژی پاک رقم خواهد زد.