توسط : با وجودی که ایران ششمین سال خشکسالی را پشت سر میگذارد و بارورسازی ابرها مورد توجه قرار گرفته، کارشناسان پایگاه اطلاعرسانی وزارت نیرو اعتقاد دارند این فناوری تنها کمک محدودی به جبران کاستیهای بارش خواهد کرد.
بارورسازی ابرها با بیش از ۷۵ سال سابقه در جهان، برای نخستین بار در ایران بین سالهای ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ برای افزایش ذخیره سدهای لتیان و کرج اجرا شد. درحالحاضر ۷۰ کشور جهان حداقل یک بار و ۳۹ کشور بهطور مستمر از این فناوری استفاده میکنند.
بااینحال به گفته پاون، ابهامات زیادی درباره اثرگذاری آن وجود دارد. به گفته «آلن روبوک»، دانشمند علوم جوی دانشگاه راتگرز، مشکل اصلی این است که پس از بارورسازی نمیتوان تشخیص داد که آیا ابر بهطور طبیعی باران میباریده یا خیر.
«شاهرخ فاتح»، کارشناس ارشد اقلیمشناسی، نیز ادعای «ابر دزدی» را کاملاً غیرعلمی میداند و تأکید میکند که توان و دانش بشر برای تسلط بر سامانههای عظیم جوی کافی نیست. از سوی دیگر، «محمدمهدی جوادیانزاده»، رئیس سازمان توسعه و بهرهبرداری فناوریهای نوین آبهای جوی، میگوید بارورسازی ابرها میتواند ۱۵ تا ۲۰ درصد بارندگی مؤثر را افزایش دهد و تابآوری در برابر خشکسالی را بهبود بخشد.
حال سؤال این است: آیا تا ۲۰ درصد بارندگی مؤثر از نظر وزارت نیرو ناچیز است؟ درست است که گرمایش جهانی به خشکسالی کشورمان دامن میزند، آلودگی هوا ناشی از تردد بیازحد خودروها و البته مازوتسوزی صنایع امانمان را بریده است، مصرف آب در بخشهای مختلف ایران، از کشاورزی بهعنوان متهم اصلی گرفته تا صنایعی مثل ذوب آهن که در خشکترین استانهای ایران فعالیت میکنند و حتی بزرگترین مجموعه تفریحی آبی که نه در جزیره کیش، بلکه در استان کویری خراسان رضوی فعالیت میکند، همگی به بحران آب منجر شدهاند. اما انتظار میرود کارشناسانی که به وزرا مشاوره میدهند، بارورسازی را نه بهعنوان یک فناوری لوکس، بلکه بهعنوان یکی از روشهای فناورانه برای اقلیم خشک ما در نظر بگیرند و طی این سالها، نه فقط در مواقع بحران! انجام میدادند.
جالب آنکه حال میگویند بارورسازی مورد توجه رسانهها قرار گرفته؛ آیا این کارشناسان محترم در گروههای منابع طبیعی دانشجویان و اساتید حوزه عضو نیستند و یا پایاننامهها و مقالاتی که در این زمینه، طی دو سال تحقیق و مطالعه یک محقق داخلی انجام میشود را نمیبینند؟
انتظار نداریم که بارورسازی به ترند روزهایمان تبدیل شود، بلکه انتظار داریم پایگاه اطلاعرسانی وزارت نیرو روی زخممان نمک نپاشد! و بحرانهای محیطزیستی و انرژی را «گندهگویی رسانهای» نبیند و با بیاهمیتی به راهحلهای فناورانه، سعی در کوچک نشاندادن وقایع نداشته باشد.
درنهایت، اگرچه بارورسازی ابرها بهعنوان روشی کمهزینه برای استحصال آب شناخته میشود، اما راهکار اصلی مقابله با خشکسالی نیست. عبور از شرایط کنونی جز از طریق صرفهجویی و بهینهسازی مصرف آب در بخشهای کشاورزی، صنعتی و خانگی میسر نخواهد بود.
بیشتر بخوانید: خطاهایی که کشور را به بحران آب رساند/ ۷۰ درصد نزولات جوی تبخیر میشود
