شرکتهای خدماترسان انرژی جهان در نشست COP۳۰ که در بلم برزیل برگزار شد، برنامههای سرمایهگذاری خود در گذار انرژی را بهروزرسانی کرده و اعلام کردند میزان سرمایهگذاری سالانه آنها از ۱۱۷ میلیارد دلار به ۱۴۸ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. این افزایش به آن معناست که مجموع سرمایهگذاری این شرکتها از زمان تشکیل ائتلاف «شرکتهای خدماترسان انرژی برای خالص صفر» (UNEZA) در COP۲۸ تا سال ۲۰۳۰ از مرز یک تریلیون دلار عبور خواهد کرد.
براساس گزارش آژانس بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر (IRENA)، محور اصلی این سرمایهگذاریها توسعه شبکههای برق و ظرفیت ذخیرهسازی است؛ بهطوری که برای هر یک دلار سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر، حدود ۱.۲۴ دلار به شبکه و ذخیرهسازی اختصاص خواهد یافت. این رویکرد، زمینه ساخت و نوسازی دهها هزار کیلومتر خطوط انتقال و توسعه گسترده زیرساختهای ذخیره انرژی را فراهم میکند و ظرفیت تجدیدپذیر شرکتهای خدماترسان انرژی را تا سال ۲۰۳۰ نسبت به سال ۲۰۲۳ بیش از سه برابر افزایش خواهد داد.
طبق برنامه اعلامشده، سالانه ۶۶ میلیارد دلار برای انرژیهای تجدیدپذیر و ۸۲ میلیارد دلار برای شبکه و ذخیرهسازی سرمایهگذاری میشود.
IRENA: در ۲۰۲۴، سرمایهگذاری در فناوریهای خورشیدی به رکورد ۵۵۴ میلیارد دلار رسید
این اعلامیه در نشست ویژه وزارتی شبکهها منتشر شد؛ نشستی که در آن دولتها و نهادهای مالی بینالمللی ازجمله بانک توسعه آفریقا، بانک سرمایهگذاری بینالمللی بریتانیا، ابتکار اوراق اقلیمی، بانک توسعه شرق آفریقا، بانک توسعه میانآمریکایی و ائتلاف جهانی تجدیدپذیرها حمایت رسمی خود را از «اصول تأمین مالی شبکههای سبز» اعلام کردند.
این اصول با هدایت ریاست COP۳۰ و همکاری ابتکار Green Grids Initiative تدوین شده و هدف آن، افزایش دسترسی کشورهای درحالتوسعه به منابع مالی زیرساختی و تسهیل توسعه شبکههای پایدار و مقاوم برق است.
مدیرعامل COP۳۰ در نامهای به رؤسای بانکهای توسعهای تأکید کرد دستیابی به هدف جهانی «سه برابر کردن ظرفیت تجدیدپذیرها و دو برابر کردن بهرهوری انرژی تا سال ۲۰۳۰» تنها زمانی ممکن خواهد بود که توسعه شبکهها همگام با توسعه انرژی پاک پیش برود؛ موضوعی که این اصول را از سطح تعهدات به «اجرای عملی» منتقل میکند.
مدیران ارشد صنایع انرژی نیز در این نشست بر ضرورت تسریع سرمایهگذاریها تأکید کردند. جاسم حسین ثابت، مدیرعامل TAQA و رئیس UNEZA، اعلام کرد تشکیل این ائتلاف در COP۲۸ با هدف اقدام عملی بوده و افزایش سرمایهگذاری امروز نشان میدهد شرکتهای خدماترسان انرژی به وعدههای خود پایبند هستند. همچنین مارتین پیبورث، مدیرعامل SSE، با اشاره به فاصله میان تعهدات جهانی و اجرای واقعی گفت اعضای UNEZA تنها در سال گذشته به اندازه مسیر بلم تا نیوزیلند شبکه انتقال جدید احداث کردهاند و ظرفیتی معادل نیمی از اوج تقاضای برق هند ایجاد کردهاند.
IRENA در ارزیابی خود تأکید کرد که شبکههای برق اکنون به «بزرگترین گلوگاه گذار انرژی» تبدیل شدهاند؛ بهویژه در کشورهای درحالتوسعه که توسعه زیرساختهای مقاوم برای امنیت انرژی و رشد پایدار الزامی است. این سازمان برآورد کرده جهان برای تحقق اهداف اقلیمی تا سال ۲۰۳۰ به سالانه حدود ۶۷۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در شبکههای برق نیاز دارد. نماینده عالی سازمان ملل در حوزه اقلیم نیز تصریح کرد گذار انرژی تنها با ساخت سیم و کابل محقق نمیشود و مستلزم «تحول سیستماتیک» در سیاستگذاری، سرمایهگذاری و برنامهریزی شبکه است.
در ادامه نشست، UNEZA مجموعهای از «مکانیزمهای اجرایی» برای رفع گلوگاههای توسعه شبکه معرفی کرد؛ شامل ایجاد برنامه خرید مشترک برای کشورهای کوچک جزیرهای بهمنظور کاهش هزینه تجهیزات و تقویت زنجیره تأمین، پیادهسازی سیاستهای اتصال انعطافپذیر و برنامهریزی دادهمحور برای اتصال هزاران مگاوات ظرفیت تجدیدپذیری که به دلیل محدودیت شبکه بلااستفاده ماندهاند و آغاز فرآیند شکلگیری صندوق جهانی سرمایهگذاری جهت جذب سرمایه کمهزینه و بلندمدت برای پروژههای شبکه و انرژی پاک.
همچنین اعلام شد UNEZA به عنوان شریک اجرایی اصلی «ائتلاف جهانی انرژی پاک» به رهبری دولت بریتانیا انتخاب شده است؛ ائتلافی متشکل از ۱۲ دولت و ۷۰ شرکت بزرگ برق که هدف آن مقاومسازی زنجیرههای تأمین جهانی و رفع موانع توسعه تولید و انتقال برق است.
مجموع این تعهدات مالی، حمایتهای دولتی و اقدامات هماهنگ نشان میدهد COP۳۰ در حال تبدیل شدن به نقطه عطفی در گذار جهانی از مرحله تعهدات و وعدهها، به مرحله «اجرای واقعی» است؛ مرحلهای که زیربنای یک نظام انرژی پایدار، قابل اتکا و مقرونبهصرفه برای آینده جهان را شکل خواهد داد.

