دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در ادامه سیاستهای خود برای تغییر نهادهای بینالمللی، اکنون بهدنبال جایگزینی مقام ارشد آمریکایی در آژانس بینالمللی انرژی (IEA) است. این آژانس مستقر در پاریس که نقش مهمی در شکلدهی به سیاستهای انرژی جهانی دارد، اخیراً با انتشار گزارشهایی درباره افول سوختهای فسیلی و ضرورت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، مورد انتقاد جمهوریخواهان آمریکا قرار گرفته است.
دولت ترامپ قصد دارد «مری وارلیک»، دیپلمات بازنشسته وزارت خارجه آمریکا که از سال ۲۰۲۱ بهعنوان معاون مدیرکل این آژانس فعالیت میکند، با فردی همسوتر با سیاستهای انرژی خود جایگزین کند. این اقدام بخشی از تلاشهای گستردهتر ترامپ برای اعمال نفوذ بر نهادهای بینالمللی است که پیش از این در مواردی مانند خروج از یونسکو و سازمان بهداشت جهانی نیز مشاهده شده است.
«کریس رایت»، وزیر انرژی آمریکا، از منتقدان سرسخت آژانس بینالمللی انرژی بوده و پیش از این تهدید کرده بود در صورت عدم ایجاد تغییرات مورد نظر واشنگتن، حمایت آمریکا از این نهاد را متوقف خواهد کرد. برخی جمهوریخواهان معتقدند گزارشهای آژانس درباره اوج تقاضای نفت و گاز، سرمایهگذاری در بخش سوختهای فسیلی را تحت تأثیر قرار داده است. «مارک منزس» که در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ بهعنوان معاون وزیر انرژی خدمت میکرد، معتقد است محصولی که آژانس بینالمللی انرژی تولید میکند، مورد قبول همه نیست و زمینه سیاسی تغییر کرده است.
بااینحال، کارشناسان هشدار میدهند کاهش مشارکت آمریکا در این آژانس میتواند نفوذ این کشور در سیاستگذاریهای انرژی جهانی را تضعیف کند. «آماندا ماکسول» از شورای دفاع از منابع طبیعی، چنین اقدامی را «اشتباه و کوتهبینانه» توصیف کرده است.
آژانس بینالمللی انرژی که در سال ۱۹۷۴ با ابتکار آمریکا برای مقابله با بحران نفتی تأسیس شد، امروزه بهعنوان مرجعی معتبر در زمینه تحلیلهای انرژی شناخته میشود. این درحالی است که بسیاری از یافتههای اخیر آن درباره ضرورت گذار به انرژیهای پاک، در تضاد با سیاستهای انرژی دولت ترامپ قرار دارد.
اینکه آمریکا، چگونه این آژانس را مجبور به جایگزینی وارلیک خواهد کرد، مشخص نیست. اگرچه آمریکا عضو مهمی از آژانس بینالمللی انرژی است و در سالهای اخیر حدود ۱۴ درصد از بودجه این سازمان را تأمین میکند، اما تنها عضو آن نیست.