کشاورزان پاکستان در سالهای اخیر با هدف کاهش وابستگی به سوخت دیزلی و تأمین برق پایدار برای سیستمهای آبیاری، به استفاده از پمپهای خورشیدی روی آوردهاند. اگرچه این فناوری هزینههای عملیاتی را کاهش داده و دسترسی مداوم به آب را فراهم میکند، اما نگرانیهایی را در مورد تشدید بحران کمآبی در این کشور برانگیخته است.
برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی بهویژه در استانهای پنجاب و بلوچستان — که قطبهای اصلی کشاورزی پاکستان محسوب میشوند — موجب افت سطح سفرههای آب شده است. مطالعات اخیر نشان میدهد کشاورزانی که از پمپهای خورشیدی استفاده میکنند، تمایل بیشتری به برداشت آب بیش از حد دارند که این امر وضعیت تنش آبی در کشور را بحرانیتر کرده است.
کدام کشورها با بحران کمآبی مواجهاند؟ | رتبهبندی تنش آبی در کشورهای جهان تا سال ۲۰۲۵
اگرچه مقاماتی مانند وزیر نیروی پاکستان، ارتباط مستقیم بین پمپهای خورشیدی و کاهش سطح آبهای زیرزمینی را رد میکنند، اما کارشناسان محیط زیست هشدار میدهند که بدون نظارت دقیق و مدیریت منابع آب، این روند میتواند به بروز فجایع زیستمحیطی و کمبود مواد غذایی بینجامد و خواستار اجرای فوری برنامههایی برای نقشهبرداری از چاههای آب و کنترل برداشت از منابع زیرزمینی شدهاند.
این چالش در شرایطی رخ میدهد که پاکستان هماکنون با عوامل متعدد دیگری ازجمله تغییرات اقلیمی، رشد جمعیت و تنشهای سیاسی با هند بر سر منابع آبی رودخانه سند مواجه است. بنابراین، اگرچه انرژی خورشیدی راهحلی امیدوارکننده برای کاهش هزینهها و آلایندگیهاست، اما مدیریت یکپارچه منابع آب باید در اولویت سیاستگذاریهای کلان این کشور قرار گیرد.
رشد سریع انرژی خورشیدی در پاکستان؛ پاکستان چگونه این انقلاب سبز را رقم زد؟