توسط : محقق ایرانی در پژوهشی با عنوان «ریزمقیاسنمایی ذخیره آب زیرزمینی مشتق از ماهواره گریس با استفاده از روشهای آماری و یادگیری ماشین»، با استفاده از دادههای ماهواره GRACE و با بهرهگیری از روشهای یادگیری ماشین، راهکاری نوین برای پایش دقیقتر ذخایر آب زیرزمینی ایران ارائه کرده است.
به گزارش کلین پست و به نقل از مهر، این طرح پژوهشی با حمایت بنیاد ملی علم ایران (INSF) به سرپرستی دکتر «حسین شفیعزاده مقدم»، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس انجام شده است. این پژوهش که با استفاده از دادههای ماهواره GRACE انجام شده، راهکاری نوین برای پایش دقیقتر منابع آب زیرزمینی ارائه میدهد.
دکتر شفیعزاده مقدم، فارغالتحصیل دکتری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی از دانشگاه هایدلبرگ آلمان، در توضیح اهمیت این پژوهش بیان کرد: «آبهای زیرزمینی بهعنوان بخش حیاتی از منابع آب تجدیدپذیر، نقش تعیینکنندهای در مسائل اجتماعی-اقتصادی جوامع دارند. کیفیت مطلوب، توزیع گسترده و دسترسی آسان، این منابع را به گزینه اصلی تأمین آب در بسیاری از مناطق تبدیل کرده است.» وی با اشاره به شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک ایران، تأکید کرد که آبهای زیرزمینی درحالحاضر منبع اصلی تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعتی کشور محسوب میشوند.
این پژوهشگر با هشدار درباره وضعیت بحرانی منابع آب زیرزمینی افزود: «افزایش جمعیت و رشد اقتصادی منجر به فشار بیسابقه بر منابع آب زیرزمینی شده و برداشت بیرویه موجب افت شدید سطح این ذخایر ارزشمند گردیده است. در چنین شرایطی، پایش و مدیریت دقیق این منابع در مقیاسهای مختلف از اهمیت حیاتی برخوردار است، چرا که برنامهریزی پایدار برای مدیریت منابع آب مستلزم اطلاعات دقیق از روند تغییرات آبهای زیرزمینی است.»
وی به قابلیتهای منحصربهفرد ماهواره GRACE اشاره کرد که با اندازهگیری تغییرات میدان گرانش زمین، دادههای تغییرات ذخیره آب را با قدرت تفکیک مکانی یک درجه تولید میکند. بااینحال، این محقق خاطرنشان ساخت که این دادهها دو محدودیت اساسی دارند: وجود نقاط مفقوده در سری زمانی و درشتمقیاس بودن دادهها که آنها را برای مطالعات منطقهای نامناسب میسازد.
در این پژوهش، با بهرهگیری از پیشرفتهترین روشهای یادگیری ماشین، هم مشکل دادههای مفقوده حل شده و هم دادههای ماهوارهای بهشکل مؤثری ریزمقیاسسازی شدهاند. این دستاورد علمی میتواند ابزار قدرتمندی در اختیار مدیران و برنامهریزان منابع آب قرار دهد تا با دقت بیشتری بر تغییرات ذخایر آب زیرزمینی نظارت داشته و تصمیمگیریهای بهینهتری در زمینه مدیریت این منابع حیاتی انجام دهند.
همچنین بخوانید: تولید آب شیرین از دریا با استفاده انرژی پاک
