برنامههای توسعه سیستمهای تصفیه فاضلاب در کشور با جدیت درحال پیگیری است. براساس آخرین گزارشها، ظرفیت تصفیهخانههای فاضلاب که درحالحاضر به ۶.۲ میلیون مترمکعب در شبانهروز رسیده، تا پایان برنامه هفتم توسعه با رشد قابل توجه ۳۰ درصدی، به ۸ میلیون مترمکعب خواهد رسید. این افزایش ظرفیت میتواند نقش مؤثری در تأمین منابع آب غیرمتعارف برای بخشهای صنعتی و کشاورزی داشته باشد.
در این راستا، مشارکت بخش خصوصی بهعنوان محور اصلی توسعه زیرساختهای فاضلاب مورد توجه قرار گرفته است. تاکنون ۶۴ قرارداد در قالب بیع متقابل و فروش پساب منعقد شده که منجر به واگذاری ۳۱۴ میلیون مترمکعب پساب به بخش خصوصی و ایجاد درآمدی بالغ بر ۱۱۰ هزار میلیارد تومان شده است. این منابع مالی بهطور مستقیم در توسعه و بهسازی تأسیسات فاضلاب سرمایهگذاری شده است.
برنامه توسعه فاضلاب کشور شامل اجرای ۶۷ طرح مختلف تا سال ۱۴۰۷ است که بهصورت مرحلهای به بهرهبرداری خواهند رسید. برایناساس، ۲۴ طرح در سال جاری، ۱۶ طرح در سال ۱۴۰۵، ۲۱ طرح در سال ۱۴۰۶ و ۲ طرح در سال پایانی برنامه هفتم توسعه به بهرهبرداری میرسند.
درحالحاضر ۳۶۵ شهر، معادل ۶۵ درصد جمعیت، شهری تحت پوشش خدمات فاضلاب قرار دارند و پیشبینی میشود این شاخص تا پایان برنامه هفتم توسعه به ۷۰ درصد برسد. بااینحال، توسعه این زیرساختها با چالشهای مالی مواجه است، چرا که بهازای هر نفر حدود ۲۳ میلیون تومان سرمایهگذاری نیاز دارد. در این شرایط، مشارکت بخش خصوصی بهعنوان راهکاری کلیدی برای جبران محدودیت منابع دولتی مطرح شده است.
کارشناسان معتقدند توسعه سیستمهای تصفیه فاضلاب و بازچرخانی آب نهتنها گامی مهم در حفظ محیط زیست است، بلکه میتواند بخش قابل توجهی از نیازهای آبی صنایع و کشاورزی را تأمین کند. این امر فشار بر منابع آب شرب را کاهش داده و به مدیریت پایدار منابع آب کشور کمک شایانی خواهد کرد. موفقیت این برنامهها مستلزم تداوم حمایتهای دولتی و جذب سرمایهگذاریهای بخش خصوصی است که میتواند آینده بهتری را در حوزه مدیریت منابع آب کشور رقم بزند.