سرمایهگذاری جهانی در انرژیهای تجدیدپذیر با وجود نگرانی سرمایهگذاران نسبت به ریسکها، همچنان رکورد جدیدی را ثبت کرده است. در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ سرمایهگذاری جهانی در انرژیهای تجدیدپذیر با وجود افت در پروژههای خورشیدی مقیاس بزرگ و بادی، به رکوردی تازه رسید. رشد چشمگیر در نصبهای خورشیدی مقیاس کوچک، افزایش سرمایهگذاری در باد فراساحلی و جابهجایی سرمایهها از بازارهایی با سیاستهای پرریسک بهسمت مناطقی با مکانیزمهای حمایتی پایدار – بهویژه اروپا – از مهمترین دلایل این روند بودند. در این میان، چین با سهمی ۴۴ درصدی همچنان بزرگترین بازار باقی مانده است.
براساس گزارش BloombergNEF (BNEF)، سرمایهگذاری جهانی در پروژههای جدید انرژی تجدیدپذیر طی نیمه نخست سال ۲۰۲۵ به ۳۸۶ میلیارد دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۰ درصد رشد نشان میدهد. بااینحال، تأمین مالی داراییها برای پروژههای خورشیدی مقیاس بزرگ و بادی ۱۳ درصد کاهش یافت و به پایینترین سهم خود از کل سرمایهگذاریها از سال ۲۰۰۶ تاکنون رسید.

بخش خورشیدی در مقیاس صنعتی بیشترین کاهش سرمایهگذاری را تجربه کرده است؛ بهطوریکه در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ میزان سرمایهگذاری در این حوزه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۹ درصد افت داشته است. بیشترین کاهش در بازارهایی چون چین، اسپانیا، یونان و برزیل رخ داده؛ کشورهایی که با چالشهایی نظیر افزایش محدودیت در شبکه (Curtailment) و ریسک قیمتهای منفی برق مواجه شدهاند؛ عواملی که نگرانی سرمایهگذاران را تشدید کرده است. در مقابل، کشورهایی که از حمایتهای دولتی در قالب حراجهای انرژی یا از تقاضای بالای بخش خصوصی برای انرژی پاک برخوردار بودهاند، توانستهاند سرمایهگذاریهای قویتری در بخش خورشیدی مقیاس بزرگ جذب کنند.
سرمایهگذاری در پروژههای خورشیدی کوچکمقیاس توانسته کاهش تأمین مالی برای طرحهای بزرگتر را جبران کند؛ چراکه این پروژهها سرعت اجرای بالایی دارند و میتوانند پیش از اعمال تغییرات سیاستی مهم ـ که بر درآمد یا بازگشت سرمایه اثرگذارند ـ وارد مدار تولید شوند. برای مثال، در چین سرمایهگذاری در بخش خورشیدی کوچکمقیاس تقریباً دو برابر سال گذشته افزایش یافت، درحالیکه نصب نیروگاههای خورشیدی مقیاس بزرگ با افت ۲۸ درصدی همراه شد.
بخش انرژی بادی فراساحلی نیز سهم مهمی در ثبت رکورد سرمایهگذاریها داشت و طی نیمه نخست ۲۰۲۵ توانست ۳۹ میلیارد دلار جذب کند؛ رقمی که از کل سرمایهگذاری سال ۲۰۲۴ (۳۱ میلیارد دلار) بیشتر است. تأمین مالی داراییها در این بخش عمدتاً تحتتأثیر پروژههای عظیم و زمانبندی حراجهای دولتی است. علاوهبراین، افزایش هزینه پروژهها در خارج از چین نیز به رشد این سرمایهگذاریها کمک کرده است.

«مردیث انکس»، رئیس بخش انرژی پاک در BloombergNEF، گفت: «سرمایهگذاران و توسعهدهندگان انرژیهای تجدیدپذیر درحال بازنگری در تخصیص سرمایه هستند و منابع مالی خود را بهسمت پروژههایی هدایت میکنند که بازده بیشتری دارند.»
ایالات متحده بیشترین افت سرمایهگذاری جدید در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر را تجربه کرده است؛ بهگونهای که تعهدات مالی در نیمه نخست ۲۰۲۵ نسبت به نیمه دوم ۲۰۲۴ با کاهش ۲۰.۵ میلیارد دلاری، معادل ۳۶ درصد، روبهرو شد. این وضعیت بازتابی از واکنش صنعت به انتخابات فدرال ۲۰۲۴ است؛ جایی که توسعهدهندگان برای بهرهگیری از مشوقهای مالیاتی، در اواخر سال گذشته اجرای پروژهها را با سرعت پیش بردند، اما در نیمه نخست امسال فعالیتها بهشدت کند شد. تشدید مشکلات سیاستی بهویژه در بخش انرژی بادی و همچنین افزایش نااطمینانیهای تجاری ناشی از تعرفهها، بهعنوان مهمترین دلایل این افت مطرح شدهاند.
انکس افزود: «بازارهایی که از سازوکارهای حمایتی درآمدی برخوردارند، همچنان روند سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر را حفظ کردهاند. درمقابل، پروژههایی که در بازارهایی با نااطمینانی درآمدی اجرا میشوند – بهویژه در کشورهایی که تغییرات شدید سیاستی وجود دارد، مانند ایالات متحده یا چین – دچار چرخههای رونق و رکود پیش از اعمال این تغییرات میشوند.»
در مقابل این وضعیت، اتحادیه اروپا (۲۷ کشور عضو) در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ شاهد افزایش ۳۰ میلیارد دلاری (معادل ۶۳ درصد) سرمایهگذاری نسبت به نیمه دوم ۲۰۲۴ بود. این ارقام نشان میدهد که شرکتها درحال انتقال سرمایه از آمریکا به اروپا هستند؛ بهویژه در بخش بادی فراساحل، که تعدادی از توسعهدهندگان تمرکز خود را از پروژههای آمریکا به سایتهای دریای شمال معطوف کردهاند.
بازارهای نوظهور انرژیهای تجدیدپذیر که در سال ۲۰۲۴ رشد چشمگیری داشتند، در نیمه نخست ۲۰۲۵ عمدتاً توانستند سطح سرمایهگذاری خود را حفظ کنند، اما سهم قابل توجهی از سرمایهگذاری جهانی بهدست نیاوردند. بااینحال، استثناهایی نیز وجود داشت: جنوب شرقی آسیا با رشد ۷ درصدی نسبت به نیمه دوم ۲۰۲۴ پیشتاز بود و در آمریکای لاتین نیز برخی بازارهای کوچک توانستند به بیشترین سهم خود از سرمایهگذاری منطقهای تا امروز دست یابند.
در این میان، چین همچنان بزرگترین بازار جهانی بوده و در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، ۴۴ درصد از کل سرمایهگذاری جدید جهانی را به خود اختصاص داده است.