توسط : مراکش پروژه آزمایشی پنل‌های خورشیدی شناور راه‌اندازی کرده که نه‌تنها برق پاک تولید می‌کند، بلکه با پوشش سطح آب، تبخیر را نیز کاهش می‌دهد. این فناوری به‌طور هم‌زمان به مدیریت منابع آبی و تأمین انرژی کمک می‌کند.
در این طرح که در مخازن بزرگ آب نزدیک شهر شمالی طنجه اجرا شده، هزاران پنل فتوولتائیک شناور از سطح آب در برابر تابش مستقیم خورشید محافظت کرده و نور خورشید را برای تولید برق جذب می‌کنند. مقامات مراکش قصد دارند با استفاده از برق تولیدی این پنل‌ها، انرژی مورد نیاز مجتمع بندری بزرگ «طنجه مد» را تأمین کنند و در صورت موفقیت‌آمیز بودن این پروژه، امکان گسترش آن در سطح کشور وجود خواهد داشت.
براساس آمارهای رسمی، مراکش در بازه زمانی اکتبر ۲۰۲۲ تا سپتامبر ۲۰۲۳، روزانه معادل بیش از ۶۰۰ استخر المپیک آب تنها به‌دلیل تبخیر از دست داده است. در همین دوره، دمای هوا به‌طور متوسط ۱.۸ درجه سانتیگراد بالاتر از حد نرمال بود که این امر موجب تشدید تبخیر شده است. کاهش بارندگی و عوامل دیگر نیز باعث شده تا ذخایر آبی مراکش به حدود یک‌سوم ظرفیت کل خود برسد.
«یاسین وهبی»، از مقامات وزارت آب مراکش، توضیح می‌دهد: «مخزن طنجه روزانه حدود ۳۰۰۰ متر مکعب آب بر اثر تبخیر از دست می‌دهد و این رقم در تابستان بیش از دو برابر می‌شود. پنل‌های شناور خورشیدی می‌توانند تا ۳۰ درصد از تبخیر آب جلوگیری کنند. وزارت آب این پروژه را یک دستاورد مهم در مدیریت منابع آب می‌داند.»
درحال‌حاضر مطالعاتی برای اجرای دو پروژه مشابه در وادی المخازین، یکی از بزرگترین سدهای مراکش در شمال، و نیز در لالا تاکرکوست نزدیک مراکش در دست انجام است. فناوری مشابهی در کشورهایی مانند فرانسه، اندونزی و تایلند نیز درحال آزمایش است. درحال‌حاضر چین از بزرگترین مزارع خورشیدی شناور جهان را دارد.
استفاده از پنل‌های خورشیدی شناور برای محافظت از ذخایر آبی
این پروژه در مراکش از اواخر سال گذشته آغاز شده و تاکنون بیش از ۴۰۰ سکوی شناور حاوی چندین هزار پنل نصب شده است. دولت قصد دارد این تعداد را به ۲۲ هزار سکو افزایش دهد که حدود ۱۰ هکتار از مساحت ۱۲۳ هکتاری مخزن طنجه را پوشش خواهد داد. پس از تکمیل، این سیستم قادر خواهد بود حدود ۱۳ مگاوات برق تولید کند که برای تأمین انرژی مجتمع بندری طنجه مد کافی است. علاوه‌براین، مقامات برنامه‌هایی برای کاشت درختان در اطراف مخازن آب دارند تا با کاهش وزش باد، تبخیر بیشتر محدود شود.
«محمد سعید کروک»، استاد علوم اقلیمی، این پروژه را ابتکاری پیشرو خوانده اما هشدار داده که پوشش کامل مخازن به‌دلیل وسعت زیاد و سطح ناهموار با دشواری همراه است و نوسانات سطح آب نیز ممکن است به پنل‌ها آسیب برساند. داده‌ها نشان می‌دهند که ذخایر آبی که از بارندگی در دهه گذشته تغذیه می‌شوند، نسبت به دهه ۱۹۸۰ حدود ۷۵ درصد کاهش یافته و از ۱۸ میلیارد متر مکعب به ۵ میلیارد متر مکعب در سال رسیده است.
مراکش تاکنون عمدتاً بر نمک‌زدایی آب دریا به‌عنوان راهکار مقابله با کم‌آبی تکیه کرده و سالانه حدود ۳۲۰ میلیون مترمکعب آب آشامیدنی تولید می‌کند. برنامه دولت افزایش این میزان به ۱.۷ میلیارد متر مکعب در سال تا سال ۲۰۳۰ است. به گفته کروک، اولویت فوری باید انتقال آب مازاد از سدهای شمالی به مناطق مرکزی و جنوبی باشد که سال‌هاست با خشکسالی شدید دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مراکش درحال‌حاضر دارای یک «بزرگراه آبی» به طول ۶۷ کیلومتر است که حوضه آبریز سبو را به رباط، پایتخت کشور، متصل می‌کند و قصد دارد این شبکه را به سدهای دیگر نیز گسترش دهد.
در ایران: نخستین نیروگاه شناور خورشیدی کشور در سد کرخه احداث می‌شود
