گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی (IEA) چشمانداز میانمدت بازار گاز را منتشر کرد: گسترش بیسابقه ظرفیت گاز طبیعی مایع (LNG) تا سال ۲۰۳۰ و پیامدهای آن برای امنیت انرژی، تقاضا و توان خرید.
طبق این گزارش، بازارهای جهانی گاز تا پایان این دهه با تغییرات عمدهای مواجه خواهند شد؛ موجی از افزایش ظرفیت تولید گاز طبیعی مایع (LNG) در راه است که انتظار میرود بازار را دگرگون کند.
گزارش Gas 2025، مروری جامع از روندهای احتمالی عرضه، تقاضا و تجارت در بازارهای جهانی گاز طبیعی برای سالهای آینده ارائه میدهد. این گزارش همچنین بررسی کاملی از تحولات اخیر بازار پیش از فصل زمستان ۲۰۲۵-۲۰۲۶ در نیمکره شمالی دارد و پیشبینی میکند که عرضه و تقاضا تا سال ۲۰۳۰ چگونه ممکن است تغییر کنند.
براساس این گزارش، تا ۲۰۳۰ حدود ۳۰۰ میلیارد مترمکعب (bcm) در سال به ظرفیت صادرات LNG اضافه خواهد شد (که رکوردی بیسابقه محسوب میشود) و عمدتاً با افزایش ظرفیت مایعسازی گاز در ایالات متحده و قطر حمایت میشود. از ابتدای سال جاری تاکنون، بیش از ۸۰ میلیارد مترمکعب ظرفیت مایعسازی LNG در آمریکا تصویب شده که بالاترین سطح LNG در ایالات متحده محسوب میشود. انتظار میرود این گسترش بیسابقه جهانی، امنیت عرضه جهانی را تقویت کرده و فشارهای بازار را پس از یک دوره محدودیت، کاهش دهد.
اگرچه بازارهای گاز بهتدریج پس از شوک عرضه ناشی از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ متعادل شدهاند، اما قیمتها همچنان بهطور قابل توجهی بالاتر از سطح تاریخی باقی ماندهاند. این موضوع باعث کاهش تقاضا، بهویژه در بازارهای آسیایی حساس به قیمت، شده است. پیشبینی میشود رشد تقاضای جهانی گاز از ۲.۸ درصد در سال ۲۰۲۴ به کمتر از یک درصد در سال ۲۰۲۵ کاهش یابد.
با این حال، گزارش IEA نشان میدهد که افزایش ظرفیت مایعسازی LNG میتواند منجر به افزایش خالص عرضه LNG به میزان ۲۵۰ میلیارد متر مکعب در سال تا سال ۲۰۳۰ شود؛ به شرط آنکه اختلالات غیرمنتظره رخ ندهد. پیشبینی میشود این روند قیمتها را در سالهای آینده کاهش دهد و تقاضا را تحریک کند.
«کیسوکه ساداموری»، مدیر بخش بازارها و امنیت انرژی IEA، گفت: «موج آتی LNG میتواند کمی آرامش برای بازارهای جهانی گاز که طی چند سال گذشته با محدودیت و نوسان مواجه بودهاند، فراهم کند. با ورود عرضه جدید به بازار، بهویژه از ایالات متحده و قطر، انتظار میرود فشار کاهشی بر قیمتها ایجاد شود و تسکین خوشایندی برای واردکنندگان گاز در سراسر جهان باشد.»
او افزود: «با این حال، تنشهای ژئوپلیتیک بالا و عدم قطعیتهای اقتصادی به این معناست که اطمینانی وجود ندارد. همکاری جهانی همچنان برای تضمین امنیت عرضه ضروری است – بهویژه با افزایش مصرف برق که انتظار میرود تقاضای گاز را در بسیاری از مناطق افزایش دهد.»
مطابق سناریوی پایه گزارش، تقاضای جهانی گاز طبیعی بین سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ حدود ۱.۵ درصد سالانه افزایش خواهد یافت، که معادل ۳۸۰ میلیارد مترمکعب افزایش مطلق است. منطقه آسیا و اقیانوسیه نیمی از این رشد را به خود اختصاص خواهد داد و خاورمیانه، جایی که کشورهایی مانند عربستان سعودی درحال جایگزینی گاز بهجای نفت برای سیستمهای برق هستند، حدود ۳۰ درصد سهم خواهد داشت.
در سناریوی خوشبینانه گزارش – که بررسی میکند چگونه کاهش بیشتر قیمت LNG میتواند رشد تقاضای اضافی، بهویژه در منطقه آسیا و اقیانوسیه، را تحریک کند – مصرف گاز طبیعی میتواند تا سال ۲۰۳۰ سالانه تا ۱.۷ درصد افزایش یابد و بیش از ۶۵ میلیارد مترمکعب تقاضای اضافی در سال نسبت به سناریوی پایه ایجاد کند. همزمان، یک دوره طولانی کاهش قیمت LNG میتواند مشوق سرمایهگذاری توسعهدهندگان پروژهها در این بخش را کاهش دهد.
بهعنوان بخشی از تحلیل سالانه جامع درباره امنیت عرضه جهانی، گزارش همچنین روندهای اخیر قراردادها را بررسی میکند. براساس این گزارش، انتظار میرود بازار جهانی LNG بهطور فزایندهای انعطافپذیر و نقدشونده شود، بهطوریکه سهم قراردادهای بدون مقصد مشخص تا سال ۲۰۳۰ کمی بیش از نیمی از کل حجم LNG قراردادشده را تشکیل دهد.
این گزارش همچنین تمرکز ویژهای بر پتانسیل استفاده از فناوریهای جذب کربن در طول زنجیره ارزش LNG دارد تا شدت انتشار گازهای گلخانهای عرضه کاهش یابد. علاوه بر این، بخشی از گزارش به چشمانداز میانمدت بیومتان، هیدروژن کمانتشار و ای-متان (e-methane) اختصاص یافته است.

