ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیسایکس، با پیشنهاد ایجاد یک «سپر ماهوارهای هوش مصنوعی» برای کنترل نور خورشید و مقابله با تغییرات اقلیمی، بار دیگر بحثبرانگیزترین ایده اقلیمی جهان را مطرح کرده است.
به گزارش interesting engineering، ماسک در شبکه اجتماعی ایکس (X) ایدهای را مطرح کرد که بر پایه «مدیریت تابش خورشیدی» (SRM) استوار است؛ روشی که هدف آن بازتاب بخشی از پرتوهای خورشید به فضا برای کاهش گرمایش زمین است. این رویکرد بهویژه در شرایطی که دمای جهانی به آستانههای بحرانی نزدیک میشود و کشورها از تحقق اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانهای بازماندهاند، بهعنوان آخرین گزینه مهندسی زمین مورد توجه قرار گرفته است.
ماسک پیشنهاد داده که میتوان با استفاده از ماهوارهها، میزان نوری را که به زمین میرسد کنترل کرد. این ایده که به «مدیریت تابش خورشیدی مبتنی بر فضا» معروف است، از نظر تئوری متکی بر استفاده از آینهها یا سطوح بازتابنده در مدار زمین است تا بخشی از نور خورشید را منحرف کند.
حمایت ماسک از چنین ایدهای، با توجه به موقعیت او بهعنوان مدیر بزرگترین اپراتور ماهوارهای جهان، بلافاصله پرسشهایی را درباره احتمال نقشآفرینی اسپیسایکس در این پروژه برانگیخت.
گرمایش جهانی هر دقیقه جان یک انسان را میگیرد/ زنگ خطر سلامت بشر در عصر بحران اقلیمی
ماسک اولین کسی نیست که ایده کمکردن نور خورشید را بررسی میکند. تعداد زیادی از استارتاپها آزمایش مختلفی را برای خنککردن سطح زمین را امتحان کردهاند. از تزریق هواپخشهای بازتابنده به استراتوسفر گرفته تا پرتاب ناوگانی از آینههای مداری که برخی از آنها میلیونها دلار بودجه جذب کردهاند.
بااینحال، کارشناسان هشدار میدهند که هرچند مفهوم کمکردن نور خورشید جذاب بهنظر میرسد، اما اجرای آن با چالشهای فنی، اخلاقی و ژئوپلیتیکی فراوانی روبهروست. به گفته آنها، حتی کوچکترین خطای محاسباتی میتواند الگوهای آبوهوایی جهان را بهشدت تغییر دهد، بارندگیها را مختل کند یا باعث سرمایش ناگهانی در مناطق خاص شود.
علاوهبراین، مسئله تصمیمگیری جهانی نیز مطرح است: چه کسی باید تعیین کند که زمین تا چه حد «در سایه» قرار گیرد و اگر این اقدام به خشکسالی یا بحران در کشوری دیگر منجر شود، چه کسی مسئول خواهد بود؟ همین ابهامات باعث شده که «SRM» هنوز از حوزه گفتگوهای سیاسی رسمی فاصله داشته باشد.
درحالحاضر هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد اسپیسایکس روی چنین فناوری کار میکند، اما حمایت غیرمستقیم ماسک از این ایده، در زمانی که دمای زمین پیوسته رکورد میشکند، توجه جامعه علمی و سرمایهگذاران فناوری اقلیمی را دوباره به مهندسی زمین جلب کرده است. شرکت اسپیسایکس درحالحاضر بیش از ۶۰۰۰ ماهواره استارلینک را اداره میکند و زیرساخت پرتاب برای استقرار هزاران ماهواره دیگر را دارد.
صرفنظر از اینکه «مدیریت تابش خورشیدی» به واقعیت بپیوندد یا نه، ورود ایلان ماسک به این بحث، تضمین میکند که این ایده دستکم در افکار عمومی و محافل علمی، تا مدتها در سایه نخواهد ماند.

