توسط : چین با سرعت چشمگیری درحال گسترش استفاده از انرژی خورشیدی در بزرگراه‌هاست؛ طرحی که می‌تواند حمل‌ونقل این کشور را به‌سمت کربن‌زدایی سوق دهد. از نصب پنل‌ها در شیب‌ها و تونل‌ها تا راه‌اندازی مسیرهای «صفرکربن»، دولت و شرکت‌های استانی با ارائه یارانه‌ها و نوآوری‌های فناورانه در تلاش‌اند تا بزرگراه‌ها را به منبعی پایدار از برق تجدیدپذیر تبدیل کنند.
به گزارش pv magazine، در امتداد بزرگراه «جینان–وی‌فانگ» در استان شاندونگ، سامانه‌ای خورشیدی با ظرفیت ۶۸ مگاوات راه‌اندازی شده که سالانه حدود ۶۸ گیگاوات‌ساعت برق تولید می‌کند؛ بیش از چهار برابر مصرف برق خود مسیر. این بزرگراه به‌عنوان نخستین «مسیر صفرکربن» چین شناخته می‌شود.
گسترش انرژی خورشیدی در بزرگراه‌های چین
پروژه‌های خورشیدی بزرگراهی اکنون از پشت‌بام مناطق خدماتی فراتر رفته و شیب‌های جاده، جزایر میانی و ورودی تونل‌ها را نیز در بر می‌گیرد. تا پایان سال ۲۰۲۴، ظرفیت نصب‌شده به ۱.۷ گیگاوات رسید که ۷۶ درصد از کل ظرفیت تجدیدپذیر توزیع‌شده در بخش حمل‌ونقل را تشکیل می‌دهد. تاکنون ۱۷ استان توسعه مناطق خدماتی با انتشار نزدیک به صفر را آغاز کرده‌اند.
براساس اعلام آکادمی علوم حمل‌ونقل چین، پتانسیل نصب سامانه‌های خورشیدی در مسیرهای جاده‌ای این کشور حدود ۹۴۳.۷ گیگاوات برآورد شده که بیش از ۶۰ درصد آن متعلق به بزرگراه‌ها است. بهره‌برداری کامل از این ظرفیت می‌تواند بیش از سه برابر تقاضای سالانه برق کل شبکه بزرگراهی چین را تأمین کند.
شرکت Shandong Hi-Speed Group Co. تاکنون موفق به نصب ۶۶۸ مگاوات پنل خورشیدی در امتداد بزرگراه‌ها شده و برنامه دارد تا پایان سال ۲۰۲۵ ظرفیت خود را به بیش از یک گیگاوات افزایش دهد. در صورت محقق شدن این هدف، سهم خودکفایی برق سبز در بزرگراه‌های استان شاندونگ به حدود ۴۰ درصد خواهد رسید.
یکی از مقامات این شرکت در گفت‌وگو با رسانه‌های دولتی اعلام کرد: «ما یک راهکار جامع برای همه بخش‌ها — از شیب‌ها گرفته تا مناطق خدماتی و تونل‌ها — توسعه داده‌ایم.» به گفته او، پروژه جینان–وی‌فانگ اکنون به‌عنوان الگوی ملی برای اجرای پروژه‌های مشابه در سراسر کشور شناخته می‌شود.
بزرگراه‌های خورشیدی
استان‌های دیگر چین نیز با شتاب قابل توجهی درحال توسعه پروژه‌های خورشیدی بزرگراهی هستند. استان هونان در سال ۲۰۲۴ حدود ۸.۲ مگاوات ظرفیت جدید به بهره‌برداری رسانده و استان شانشی هدف دستیابی به ظرفیت ۲۷۸.۷ مگاواتی را تا سال ۲۰۲۵ تعیین کرده است. هم‌زمان، گروه سرمایه‌گذاری ارتباطات هنن با راه‌اندازی برنامه‌ای بلندپروازانه با عنوان «۱۰۰-۱۰۰۰-۱۰۰۰۰»، درصدد دستیابی به ظرفیت تولید در مقیاس گیگاواتی طی پنج سال آینده است.
با این حال، این بخش با چالش‌های فنی و مقرراتی قابل‌توجهی روبه‌روست. پیچیدگی فرایندهای اداری و اعمال محدودیت‌های مختلف برای بهره‌برداران بزرگراه‌ها، سرعت اجرای برخی پروژه‌ها را کاهش داده است. از سوی دیگر، نصب سامانه‌های خورشیدی در شیب‌های کنار جاده که عموماً در دسته «اراضی حمل‌ونقل» طبقه‌بندی می‌شوند، مستلزم اخذ مجوزهای متعدد است.
شرایط عملیاتی دشوار در بزرگراه‌ها نیز موجب افت سالانه ۲ تا ۳ درصدی عملکرد پنل‌ها شده به طوری که بازده آنها پس از پنج سال به حدود ۸۵ درصد می‌رسد. همچنین، روش‌های کنونی بازرسی در مسیرهای کوهستانی که مبتنی بر گشت‌زنی دستی است، هزینه‌های نگهداری را تا ۳۰ درصد افزایش داده و توسعه کند زیرساخت‌های برق در مناطق روستایی، اتصال به موقع این پروژه‌ها به شبکه سراسری را با مشکل مواجه کرده است.
مقام‌های چینی درحال کاهش برخی محدودیت‌ها برای گسترش پروژه‌های خورشیدی در بزرگراه‌ها هستند. برای مثال، استان شاندونگ برای مسیرهای «صفرکربن» یارانه‌ای معادل ۰.۱۰ یوان (۰.۰۱۴ دلار) به‌ازای هر کیلووات‌ساعت پرداخت می‌کند. شانگهای نیز برای پروژه‌های واجد شرایط پاداشی تا سقف ۲ میلیون یوان در نظر گرفته است. همچنین استان شانشی با اجرای سیستم ثبت گروهی، زمان اخذ مجوز را به نصف کاهش داده است.
به گفته تحلیلگران صنعت انرژی، توسعه خورشیدی بزرگراه‌ها در چین اکنون از یک روند سیاست‌محور به رشدی بازارمحور درحال گذار است. در آینده، تمرکز بر ماژول‌های انعطاف‌پذیر، ادغام انرژی میان وسایل نقلیه و جاده‌ها، و مدل‌های تجاری جدید نظیر نیروگاه‌های مجازی و اعتبارهای کربنی خواهد بود.
«وانگ ژِنگ»، تحلیلگر انرژی‌های تجدیدپذیر در شرکت Huaxin Capital می‌گوید: «با تکرار نوآوری‌های فناورانه و مدل‌های جدید، انرژی خورشیدی بزرگراه‌ها نقش راهبردی فزاینده‌ای در کربن‌زدایی حمل‌ونقل و تأمین امنیت انرژی ایفا خواهد کرد.»
طبق برآوردها، ظرفیت نصب سالانه سامانه‌های خورشیدی در بزرگراه‌های چین طی پنج سال آینده می‌تواند از مرز ۲۰ گیگاوات فراتر رود و این کشور را به بزرگ‌ترین بازار خورشیدی پیوندخورده با حمل‌ونقل در جهان تبدیل کند.
چین با انرژی خورشیدی از آمریکا پیشی می‌گیرد/ نگاهی بر رشد انرژی پاک در چین
