توسط : چین پس از بیش از یک دهه حمایت بی‌سابقه از صنعت خودروی برقی، اکنون سیگنالی روشن از تغییر سیاست خود فرستاده است؛ تغییری که می‌تواند چهره دومین اقتصاد بزرگ جهان و بازار جهانی خودرو را دگرگون کند.
به گزارش رویترز، در برنامه پنج‌ساله جدید توسعه اقتصادی (۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰)، خودروهای برقی برای نخستین‌بار از فهرست صنایع استراتژیک چین حذف شده‌اند؛ تصمیمی که نشان می‌دهد پکن این بخش را به مرحله بلوغ رسانده و ادامه رشد آن را به مکانیزم بازار واگذار می‌کند.
تحلیلگران معتقدند حذف خودروهای برقی از فهرست اولویت‌های ملی، به معنای پایان حمایت‌های گسترده دولتی و آغاز دوره‌ای است که رقابت آزاد تعیین‌کننده مسیر آینده این صنعت خواهد بود. «دن وانگ»، مدیر منطقه چین در گروه مشاوره اوراسیا، می‌گوید:
«این اقدام تأییدی است بر اینکه خودروهای برقی دیگر نیازی به یارانه‌های دولتی ندارند؛ اکنون بازار باید تصمیم بگیرد چه برندهایی بمانند و کدام‌ها حذف شوند.»
صنعت خودروهای انرژی نو شامل مدل‌های برقی، هیبریدی پلاگین و پیل سوختی، در سه برنامه پنج‌ساله گذشته از حمایت‌های کلان برخوردار بود و میلیاردها دلار یارانه برای توسعه فناوری و ترغیب مصرف‌کنندگان هزینه شد. نتیجه آن، تبدیل چین به بزرگ‌ترین بازار خودروهای برقی جهان و شکل‌گیری زنجیره تأمین قدرتمندی بود که برندهایی مانند بی‌وای‌دی (BYD) در رأس آن قرار دارند. تنها تا ژوئیه ۲۰۲۴، خودروهای انرژی نو بیش از ۵۰ درصد از کل فروش خودرو در چین را به خود اختصاص دادند؛ رقمی بسیار فراتر از اهداف اولیه دولت.
اما موفقیت خیره‌کننده این صنعت با چالش‌های تازه‌ای همراه شد. تولید بیش از حد، رقابت شدید و اشباع بازار باعث شده است بسیاری از خودروسازان کوچک عملاً در حاشیه بمانند؛ براساس داده‌های شرکت تحقیقاتی «جاتو داینامیکس»، سهم بازار ۹۳ شرکت از میان ۱۶۹ خودروساز فعال در چین کمتر از یک‌دهم درصد است.
تحلیلگر چینی: بازار خودروهای برقی چین اشباع شده است
پکن در سال‌های اخیر به‌تدریج روند حذف حمایت‌ها را آغاز کرده است. طرح یارانه خرید ملی خودروهای برقی در پایان سال ۲۰۲۲ متوقف شد و تخفیف‌های مالیاتی نیز قرار است تا سال ۲۰۲۷ به‌طور کامل حذف شود. بااین‌حال، برخی انجمن‌های خودروسازان درحال مذاکره برای اجرای تدریجی این تصمیم هستند.
کارشناسان می‌گویند این تغییر به معنای کاهش اهمیت خودروهای برقی نیست، بلکه نشانه‌ای از بازتوزیع منابع به‌سمت فناوری‌های نوین دیگر، ازجمله هوش مصنوعی، نیمه‌هادی‌ها و انرژی‌های پاک است.
مشاور سیاست‌گذاری چینی در گفت‌وگو با رویترز تأکید کرد: «خودروهای برقی همچنان یکی از پایه‌های صادرات، اشتغال و زنجیره صنعتی چین هستند؛ تنها تفاوت این است که دیگر به حمایت مستقیم دولتی متکی نخواهند بود.»
در همین راستا، دولت از خودروسازان خواسته به‌جای تمرکز بر حجم تولید، نوآوری، کیفیت و مزیت رقابتی را در اولویت قرار دهند. «کوی دونگشو»، دبیرکل انجمن خودروهای سواری چین، می‌گوید:
«پکن در رویکرد جدید خود، حمایت‌های هدفمندتر را جایگزین سیاست‌های گسترده گذشته می‌کند و از شرکت‌ها می‌خواهد بر توسعه فناوری‌های هوشمند و طراحی محصولات متمایز تمرکز کنند.»
به گفته تحلیلگران، برندهایی مانند بی‌وای‌دی و لیپ موتور با تقویت زنجیره تأمین و کاهش هزینه‌ها، جایگاه خود را در بازار تثبیت کرده‌اند؛ درحالی‌که برندهایی نظیر شیائومی با اتکا به فناوری هوش مصنوعی و جذابیت برند، مسیر متفاوتی را برای جذب مصرف‌کنندگان در پیش گرفته‌اند.
به نظر می‌رسد دوران «یارانه‌های کلان» در صنعت خودروهای برقی چین به پایان رسیده، اما رقابت تازه‌ای آغاز شده است؛ رقابتی که تعیین خواهد کرد چه شرکت‌هایی می‌توانند در بزرگ‌ترین بازار خودروی جهان دوام بیاورند و آینده حمل‌ونقل پاک را رقم بزنند.
