عربستان سعودی طرح جاهطلبانه ساخت شهر آیندهنگر «لاین» را که از نمادهای اصلی پروژه چندتریلیوندلاری نئوم محسوب میشود، متوقف کرد تا مورد بازنگری و کوچکسازی گسترده قرار گیرد.
به گزارش فایننشیال تایمز، «لاین» که قرار بود شهری ۱۷۰ کیلومتری بدون خودرو و جاده در قلب بیابانهای شمالغرب عربستان باشد و ۹ میلیون نفر را در خود جای دهد، اکنون بنا بر تصمیم مقامهای ریاض، تنها در چند مایل و با ظرفیت حدود ۳۰۰ هزار نفر ساخته خواهد شد.
این پروژه بخشی از چشمانداز ۲۰۳۰ محمد بن سلمان بود؛ طرحی که هدف آن کاهش وابستگی عربستان به نفت و تبدیل این کشور به الگویی از توسعه فناورانه و شهرهای سبز بود. این شهر بدون جاده، خودرو و آلاینده طراحی شده بود و قرار بود ۱۰۰ درصد با انرژی تجدیدپذیر کار کند، درحالیکه ۹۵ درصد زمینهای اطراف آن برای طبیعت محفوظ میماند.
اما حالا دولت عربستان به این نتیجه رسیده که پروژهها با سرعتی بیش از حد و هزینهای فراتر از توان مالی پیش رفتهاند. یکی از مقامات در «انجمن سرمایهگذاری آینده» در ریاض گفت:
«ما بیش از حد خرج کردیم و اکنون با کسری بودجه روبهرو هستیم. وقت آن رسیده که اولویتها را بازتعریف کنیم.»
بزرگترین قرارداد خرید برق تجدیدپذیر جهان در عربستان سعودی امضا شد
عربستان علاوه بر فشارهای مالی ناشی از کاهش قیمت نفت، بهدلیل جابجایی اجباری ساکنان بومی نئوم نیز با انتقادهای بینالمللی روبهرو شده است. یکی از مشاوران نزدیک به ولیعهد تأکید کرده که کشور درحال «اصلاح مسیر» است و اکنون تمرکز از پروژههای عظیم ساختمانی بهسمت هوش مصنوعی و مراکز داده مبتنی بر انرژیهای هیدروکربنی تغییر یافته است.
«ریاسر الرمیان»، رئیس صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان، نیز وعده داده که راهبرد جدید اقتصادی کشور بهزودی اعلام خواهد شد.
پروژههای دیگر نئوم در وضعیت تعلیق
براساس گزارش رسانههای بینالمللی، وضعیت دیگر طرحهای وابسته به نئوم نیز به شرح زیر است:
- اکساگون؛ شهر صنعتی شناور هشتضلعی، هنوز ساخته نشده و فاز نخست آن برای سال ۲۰۲۷ پیشبینی شده است.
- ترئوجنا؛ مجموعه گردشگری کوهستانی، با تأخیر تا سال ۲۰۳۲ ادامه مییابد.
- سنداله؛ جزیره تفریحی لوکس که در اکتبر ۲۰۲۴ افتتاح شد، اما هنوز برای عموم بازگشایی نشده است.
- دیگر طرحها ازجمله اوتامو، سیرانا، اپیکن و لیرا همچنان در مرحله طراحی باقی ماندهاند.
تحلیلگران معتقدند عربستان با این تغییر مسیر، درحال گذار از دوران رؤیاپردازی پرهزینه به واقعگرایی اقتصادی است؛ مرحلهای که در آن پایداری مالی و بازگشت سرمایه بر وعدههای نمادین و پروژههای عظیم اولویت مییابد.

