کمیسیون اروپا، در سندی جدید با محوریت تقویت امنیت اقتصادی اتحادیه، وابستگی به اینورترهای خورشیدی ساختهشده در چین را به عنوان نمادی از یک «وابستگی پرریسک» شناسایی کرده است. این سند تصریح میکند که کمیسیون قصد دارد در چارچوب سیاستها و مقررات امنیت سایبری خود، به این دست ریسکها رسیدگی کند.
در این دکترین امنیتی که بهتازگی از سوی کمیسیون اروپا منتشر شده، اینورترهای خورشیدی تأمینشده از سوی شرکتهای چینی بهعنوان یکی از نقاط آسیبپذیر زنجیره تأمین انرژی اتحادیه اروپا شناسایی شدهاند.
این سند با هدف تقویت امنیت اقتصادی اتحادیه اروپا تدوین شده است. براساس این گزارش، تمرکز کمیسیون اروپا بر شش حوزه اولویتدار با ریسک بالا خواهد بود که شامل کاهش وابستگیهای راهبردی در تأمین کالا و خدمات، جذب سرمایهگذاری امن به داخل اتحادیه، حمایت از صنایع دفاعی، فضایی و صنایع حیاتی اروپا، تضمین رهبری اتحادیه در فناوریهای کلیدی، حفاظت از دادههای حساس و صیانت از زیرساختهای حیاتی اروپا میشود.
در ادامه این سند، وابستگی به اینورترهای خورشیدی بهطور مشخص بهعنوان نمونهای از ریسک امنیتی ناشی از تمرکز بالای تأمینکنندگان، خطرات دستکاری سایبری، دسترسی به دادههای عملیاتی مرتبط با شبکه برق و احتمال نفوذ بازیگران خارجی به زنجیره تأمین برجسته شده است. درحالحاضر، حدود ۸۰ درصد از سامانههای فتوولتائیک اروپا از اینورترهای ساخت چین استفاده میکنند.
کمیسیون اروپا اعلام کرده است که قصد دارد این ریسکها را از طریق یک ارزیابی هماهنگ در چارچوب دستورالعمل NIS2، بهعنوان چارچوب امنیت سایبری اتحادیه اروپا، بررسی کند. این ارزیابی قرار است تا سال آینده به نتیجه برسد. به گفته کمیسیون، این فرایند شامل اقدامات کاهنده ریسک با تمرکز بر افزایش آمادگی و شناسایی آسیبپذیریها خواهد بود.
در این سند آمده است: «کمیسیون تحولات بازار را بهطور مستمر رصد خواهد کرد و در تلاش خواهد بود از سرمایهگذاریهای پرریسک جلوگیری کرده یا آثار آنها را کاهش دهد.» همچنین تأکید شده که کمیسیون اروپا به ارزیابی نقش یارانههای خارجی که میتوانند رقابت منصفانه در بازار انرژی خورشیدی را مختل کنند، بهویژه از طریق واردات یارانهای، ادامه خواهد داد.
علاوه بر اینورترهای خورشیدی، نیمهرساناهای متداول، خودروهای برقی، اجزای کلیدی پهپادها و تجهیزات شناسایی مورد استفاده در مرزهای اتحادیه اروپا نیز بهعنوان دیگر حوزههای دارای وابستگی پرریسک در این سند معرفی شدهاند.
شورای تولیدکنندگان خورشیدی اروپا (ESMC) با انتشار بیانیهای، پشتیبانی قاطع خود را از راهبرد تدوینشده اعلام نمود. این شورا بهطور ویژه از عزم کمیسیون اروپا برای حمایت از توسعه تأمینکنندگان قابلاعتماد قطعات حیاتی درون اتحادیه اروپا و همچنین در کشورهای ثالث مورد اعتماد، بهمنظور ایجاد جایگزینهای عملی، استقبال کرده است. این نهاد تأکید کرده که تولیدکنندگان اروپایی و دیگر تولیدکنندگان غربی همچنان در خط مقدم فناوری قرار داشته و از ظرفیت تولیدی لازم برای پاسخگویی کامل به تقاضای بازار اروپا برخوردارند.
شورای تولیدکنندگان خورشیدی اروپا خواستار اتخاذ مجموعهای از اقدامات مشخص شده است. این اقدامات شامل ایجاد یک «فهرست سفید» در سطح اتحادیه اروپا از تأمینکنندگان معتبر اینورترها میشود که بر پایه معیارهای امنیت سایبری و ارزیابی ریسکهای حقوقی و حاکمیتی تدوین خواهد شد.
این فهرست باید در چارچوب قوانین و مقررات مرتبط اتحادیه اروپا، ازجمله دستورالعمل NIS2، جعبه ابزار زنجیره تأمین فناوری اطلاعات و ارتباطات و تمامی کدهای شبکه مرتبط، ادغام و اجرا شود. همچنین این شورا اعلام کرده است که کشورهای عضو باید اختیار قانونی داشته باشند تا از اتصال به شبکه برقِ تجهیزات اینورتر متعلق به تأمینکنندگان پرریسک جلوگیری کنند.
«کریستوف پودویلز»، دبیرکل شورای تولیدکنندگان خورشیدی اروپا (ESMC)، با اشاره به این سند اعلام کرد که این دکترین باید بهمنزله یک زنگ هشدار جدی برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا تلقی شود. او تأکید کرد: «اکنون کشورها باید بهطور جدی برای کاهش گسترده وابستگیها و ریسکهای سایبری اقدام کنند.»
این شورا همچنین از راهاندازی «انجمن اینورتر، ذخیرهسازی و سامانههای مدیریت انرژی» خبر داده است؛ نهادی که عضویت در آن برای اعضای ESMC و همچنین برخی تولیدکنندگان واجد شرایط غیراروپایی غربی امکانپذیر است. به گفته ESMC، این انجمن با اپراتورهای شبکه برق، نهادهای امنیت انرژی، سازمانهای استانداردسازی و سایر ذینفعان همکاری خواهد کرد تا تابآوری دیجیتال و انرژی اروپا تقویت شود.
ESMC پیشتر نیز نسبت به این موضوع هشدار داده بود. این شورا در ماه مه اعلام کرد که حاکمیت انرژی اروپا بهدلیل قابلیتهای کنترل از راه دور و مقرراتگذارینشده اینورترهای خورشیدی تولیدکنندگان پرریسک و غیراروپایی در معرض تهدید قرار دارد. همچنین در ماه سپتامبر، دفتر امنیت سایبری جمهوری چک اعلام کرد که اینورترهای خورشیدی چینی مورد استفاده در نیروگاههای کوچک میتوانند یک تهدید بالقوه امنیتی محسوب شوند.
اوایل امسال نیز مهندسان آمریکایی در بررسیهای امنیتی، دستگاههای ارتباطی مشکوکی را در اینورترهای ساخت چین کشف کردهاند که میتواند امکان قطع یا اختلال در شبکههای برق غرب را فراهم کند. این کشف که توسط دو منبع آگاه به رویترز اعلام شده، نگرانیهای جدی درباره امنیت زیرساختهای انرژی ایجاد کرده است.

