آژانس بین‌المللی انرژی: تحولات چشمگیر بازار انرژی جهانی در سال ۲۰۲۴

آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۴ با رشد چشمگیری مواجه بوده‌اند و توانسته‌اند تقاضای فزاینده انرژی ناشی از افزایش دمای جهانی را پاسخ دهند. طبق این گزارش، برای اولین بار رشد اقتصادی دیگر به‌طور مستقیم با افزایش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای همراه نیست.

طبق این گزارش، در سال ۲۰۲۴ جهان شاهد رشد قابل توجه ۲.۲ درصدی مصرف انرژی بود که عمدتاً ناشی از عوامل ازجمله موج‌های گرمای بی‌سابقه بود که در نقاط مختلف جهان نیاز به سیستم‌های سرمایشی را افزایش داد. همچنین، رشد تصاعدی تقاضای برق در بخش‌های نوظهوری مانند مراکز داده و توسعه فناوری هوش مصنوعی و گسترش استفاده از وسایل نقلیه الکتریکی در سیستم‌های حمل‌ونقل شهری و بین‌شهری مصرف برق را در سرتاسر جهان افزایش داد.

این عوامل مصرف انرژی را ۲.۲ درصد افزایش داد که کمتر از رشد ۳.۲ درصدی تولید ناخالص داخلی بود، اما به‌طور تقریبی دو برابر میانگین ۱.۳ درصدی بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ بود که نشان از یک روند امیدوارکننده داشت.

مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی معتقد است امروزه در جهان عوامل ناشناخته بسیار و روایت‌های مختلفی درباره انرژی وجود دارد، اما آنچه مسلم است افزایش سریع و روزافزون مصرف برق است که تقاضای کلی انرژی را بسیار افزایش می‌دهد و برای معکوس کردن روند کاهشی مصرف انرژی اقتصاد‌های پیشرفته در سال‌های اخیر کافی است.

تغییرات آب‌وهوایی و افزایش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای

حلقه بازخورد بین افزایش دما و انتشار گاز‌های گلخانه‌ای یکی از روند‌های نگران‌کننده در بررسی جهانی انرژی آژانس بین‌المللی انرژی است. موج گرمای شدید سال گذشته در چین و هند، نیاز به سرمایش را افزایش و بیش از ۹۰ درصد از کل رشد سالانه مصرف زغال‌سنگ در جهان را به خود اختصاص داد. دما‌های جهانی رکوردشکن به افزایش ۰.۸ درصدی انتشار دی‌اکسید کربن در جهان منجر شد و آن را به ۳۷.۸ میلیارد تن رساند.

بااین‌حال، به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، استقرار انرژی‌های تجدیدپذیر ازجمله انرژی خورشیدی و بادی، پمپ‌های حرارتی، انرژی هسته‌ای و گسترش استفاده از خودرو‌های برقی از سال ۲۰۱۹ تاکنون سالانه ۲.۶ میلیارد تن دی‌اکسید کربن را کاهش داده است که معادل ۷ درصد از کل انتشار جهانی است. 

در سال ۲۰۲۴، صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر به پیشرفت‌های خیره‌کننده‌ای دست یافت:

• ظرفیت جدید نصب‌شده انرژی‌های پاک به حدود ۷۰۰ گیگاوات رسید
• سهم انرژی‌های بادی و خورشیدی در سبد انرژی جهانی به سطح بی‌سابقه‌ای افزایش یافت
• سرمایه‌گذاری‌های کلان در توسعه فناوری‌های ذخیره‌سازی انرژی، قابلیت اطمینان این منابع را بهبود بخشیده است

دستاوردهای کلان زیست‌محیطی

گزارش IEA همچنین به موفقیت‌های چشمگیر در کاهش آلایندگی اشاره کرده است:

• توسعه انرژی‌های پاک از سال ۲۰۱۹ تاکنون سالانه از انتشار ۲.۶ میلیارد تن دی‌اکسید کربن جلوگیری کرده است
• گسترش استفاده از خودروهای الکتریکی و پمپ‌های حرارتی نقش مهمی در این موفقیت داشته‌اند
• پیشرفت‌های فناوری در حوزه انرژی هسته‌ای نیز سهم قابل توجهی در این کاهش داشته است

مدیر اجرایی IEA در تحلیل این گزارش تأکید کرد: «در حالی که شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی در جداسازی رشد اقتصادی از افزایش انتشار کربن هستیم، هنوز راه درازی تا رسیدن به اهداف توافقنامه پاریس پیش رو داریم. شتاب فعلی در توسعه انرژی‌های پاک باید حداقل دو برابر شود تا بتوانیم به مسیر ۱.۵ درجه‌ای پایبند بمانیم.»

About The Author