توسط : آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA) اعلام کرد در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۵۴ میلیارد دلار در فناوری‌های خورشیدی سرمایه‌گذاری شده است. به گفته این نهاد، انرژی خورشیدی تنها فناوری تجدیدپذیری است که سطح سرمایه‌گذاری کنونی آن به میانگین سالانه موردنیاز تا سال ۲۰۳۰، برای همسویی با مسیر ۱.۵ درجه سانتی‌گراد، نزدیک شده است.
براساس گزارش «چشم‌انداز جهانی مالی‌گذاری گذار انرژی ۲۰۲۵» آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA)، سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری‌های خورشیدی در سال ۲۰۲۴ به ۵۵۴ میلیارد دلار رسید.
این رقم که مطابق با برآوردهای منتشرشده توسط IRENA در اوت سال گذشته است، نسبت به میانگین سرمایه‌گذاری انجام‌شده در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ حدود ۴۹ درصد افزایش را نشان می‌دهد. با این سطح از سرمایه‌گذاری، انرژی خورشیدی در جایگاه غالب‌ترین منبع تجدیدپذیر از نظر جذب سرمایه قرار گرفته و ۶۹ درصد از مجموع ۸۰۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته در تمامی فناوری‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۴ را به خود اختصاص داده است.
IRENA می‌گوید حمایت‌های سیاستی، در کنار کاهش قابل‌توجه هزینه‌ها در پروژه‌های خورشیدی بزرگ‌مقیاس و سامانه‌های کوچک‌مقیاس، محرک اصلی رشد سرمایه‌گذاری در سال گذشته بوده است. این سطح از سرمایه‌گذاری اکنون نزدیک به میانگین سالانه سرمایه‌گذاری موردنیاز در سناریوی ۱.۵ درجه سانتی‌گراد IRENA قرار دارد؛ مسیری که با هدف محدودسازی گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه تا سال ۲۰۵۰ طراحی شده است.
چین، اروپا و ایالات متحده ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری‌های خورشیدی در سال ۲۰۲۴ را به خود اختصاص دادند، اما گزارش همچنین کشورهایی مانند برزیل، هند، پاکستان و آفریقای جنوبی را نیز به‌عنوان بازارهایی معرفی می‌کند که سرمایه‌گذاری خورشیدی در آن‌ها به‌طور قابل توجهی درحال افزایش است.
آژانس IRENA انتظار دارد که سرعت سرمایه‌گذاری در فناوری‌های خورشیدی بیشتر نیز شود، اما در گزارش خود به پویایی‌های درحال تغییر تجاری، عدم‌قطعیت‌های تعرفه‌ای، چالش‌های اقتصاد کلان و تحولات ژئوپلیتیکی به‌عنوان موانع بالقوه اشاره می‌کند. در ادامه گزارش آمده است:
«برای حفظ این رشد در شرایطی که نفوذ بازار افزایش می‌یابد، بسیار حیاتی است که مدل‌های تجاری جدید توسعه یابد، راهکارهای ذخیره‌سازی انرژی گسترش یابد و سیاست‌های حمایتی برای حفظ این شتاب اجرا شود.»
درمجموع، سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین گذار انرژی در سال گذشته با کاهش ۲۱ درصدی نسبت به سال قبل به ۱۰۲ میلیارد دلار رسید. بخش عمده این افت، ناشی از کاهش ۷۲ درصدی سرمایه‌گذاری در کارخانه‌های تولید تجهیزات خورشیدی بود که به ۲۴.۵ میلیارد دلار در سال گذشته رسید. IRENA این کاهش را به مازاد ظرفیت تولید جهانی و گسترش تعرفه‌ها و موانع غیرتعرفه‌ای بر واردات پنل‌های خورشیدی نسبت می‌دهد.
درمقابل، سرمایه‌گذاری در کارخانه‌های باتری در سال گذشته شتاب گرفت و با رشد ۱۱۲ درصدی، به ۷۴.۵ میلیارد دلار رسید؛ به‌طوری‌که چین به‌تنهایی ۸۴ درصد از سرمایه‌گذاری جهانی در حوزه تولید باتری در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ را به خود اختصاص داد.
آژانس IRENA پیش‌بینی می‌کند که سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت تکنولوژی‌های خورشیدی، بادی، باتری و هیدروژنی در سال جاری به ۱۲۳ میلیارد دلار برسد؛ رقمی که به رکورد سال ۲۰۲۳ نزدیک است، اما انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۶ دوباره کاهش یابد.
گزارش نیمه نخست ۲۰۲۵: رکورد سرمایه‌گذاری جهانی در انرژی‌های تجدیدپذیر با وجود چالش‌ها
خودروهای برقی در رتبه دوم هزینه‌کرد جهانی در فناوری‌های گذار انرژی
گزارش IRENA نشان می‌دهد که مجموع هزینه‌کرد جهانی در فناوری‌های گذار انرژی در سال ۲۰۲۴ به ۲.۴ تریلیون دلار رسید که نسبت به سال ۲۰۲۳ معادل ۹ درصد رشد داشته است. پس از انرژی‌های تجدیدپذیر، خودروهای برقی با ۷۶۳ میلیارد دلار در رتبه دوم قرار گرفتند. همچنین ۳۵۹ میلیارد دلار به شبکه‌های برق، ۳۴۶ میلیارد دلار به هیدروژن سبز، ۵۴ میلیارد دلار برای ذخیره‌سازی باتری و ۳۹ میلیارد دلار نیز برای زیرساخت شارژ خودروهای برقی اختصاص یافته است.
مجموع سرمایه‌گذاری در فناوری‌های تجدیدپذیر، شبکه‌های برق و ذخیره‌سازی باتری در سال گذشته به ۱.۱۹ تریلیون دلار رسید و از ۱.۱۳ تریلیون دلار سرمایه‌گذاری در سوخت‌های فسیلی پیشی گرفت، هرچند سرمایه‌گذاری در بخش سوخت‌های فسیلی نیز با رشد ۳ درصدی نسبت به سال قبل افزایش یافت.
در بخش دیگری از گزارش، تحلیل سرمایه‌گذاری جهانی در انرژی‌های تجدیدپذیر طی سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ نشان داد که ۴۸.۴ درصد منابع مالی به‌صورت بدهی تأمین شده است که عمده آن با نرخ‌های بازار بوده است. نیمی از کل سرمایه‌گذاری نیز در قالب سهام انجام شده و تنها ۱.۶ درصد آن را بدهی کم‌هزینه و کمک‌های بلاعوض تشکیل می‌دهد.
IRENA تأکید می‌کند که این یافته، ضرورت فوری جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، به‌ویژه سرمایه‌های اثرمحور مانند بدهی کم‌هزینه و کمک‌های بلاعوض را برجسته می‌کند تا ضمن حفظ شتاب گذار انرژی، از تشدید بدهی کشورها جلوگیری شود.
فرانچسکو لا کامرا، مدیرکل این آژانس اظهار کرد: «ایرنا مدت‌هاست بر استفاده هوشمندانه‌تر از منابع مالی عمومی برای باز کردن مسیر سرمایه‌گذاری خصوصی از طریق ابزارهای کاهش ریسک تأکید کرده است. با این حال، اتکای سنگین به سرمایه‌های سودمحور، کشورهای در حال توسعه را جا گذاشته است. در جایی که سرمایه‌گذاری بخش خصوصی جریان پیدا نمی‌کند، باید بخش عمومی پیشگام شود؛ آن هم با پشتوانه همکاری‌های چندجانبه و دوجانبه قوی‌تر و تأمین مالی اقلیمی در مقیاس گسترده‌تر.»
