توسط : افزایش قیمت نقره به بالای ۴۴ دلار به‌ازای هر اونس، بالاترین سطح در یک دهه اخیر، صنعت فتوولتائیک را با چالشی جدی روبه‌رو کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که در صورت عبور قیمت از مرز ۵۰ دلار، تولیدکنندگان ناچار به کاهش بیشتر مصرف نقره یا جایگزینی آن با فلزاتی مانند مس خواهند شد. در همین حال، روند نوآوری سریع در فناوری‌های HJT و TOPCon نشان می‌دهد که رقابت برای کاهش هزینه‌ها در صنعت خورشیدی وارد مرحله جدیدی شده است.
قیمت نقره در هفته جاری با عبور از مرز ۴۴ دلار به‌ازای هر اونس، به بالاترین سطح خود در یک دهه اخیر رسید؛ این درحالی است که بهای این فلز طی شش ماه گذشته بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.
«فیلیپ نیومن»، کارشناس نقره و مدیرعامل شرکت پژوهشی Metals Focus در بریتانیا، پیش‌بینی کرده است که قیمت نقره ممکن است در سال آینده از مرز ۵۰ دلار نیز فراتر رود؛ موضوعی که فشار بیشتری بر تولیدکنندگان پنل‌های فتوولتائیک برای کاهش مصرف نقره وارد می‌کند.
قیمت نقره این هفته به ۴۴٫۸۶ دلار به‌ازای هر اونس رسید؛ رقمی که در مقایسه با میانگین قیمت ۲۸٫۲۷ دلار در سال ۲۰۲۴ و ۲۳٫۳۵ دلار در سال ۲۰۲۳، رشد چشمگیری را نشان می‌دهد. به گفته نیومن، عوامل متعددی در این رشد قیمت نقش دارند، اما دو عامل اصلی بیشترین تأثیر را داشته‌اند:
«بانک مرکزی ایالات متحده (فدرال رزرو) اخیراً روند کاهش نرخ بهره را آغاز کرده و احتمالاً در ادامه امسال و سال آینده نیز این روند ادامه یابد. این موضوع برای طلا و نقره خبر مثبتی است، زیرا هزینه نگهداری این فلزات را کاهش می‌دهد.»
کاهش هزینه‌های نگهداری فلزات گران‌بها مانند نقره و طلا، این دارایی‌ها را در مقایسه با سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری که بازدهی یا درآمد ایجاد می‌کنند، مقرون‌به‌صرفه‌تر و جذاب‌تر می‌سازد. این افزایش جذابیت، تمایل سرمایه‌گذاران را به خرید و نگهداری فلزات گران‌بها تقویت می‌کند. در نتیجه، با افزایش تقاضا برای این فلزات که به‌طور سنتی محافظی در برابر تورم و کاهش ارزش پول به شمار می‌روند، فشار نزولی بر ارزش دلار آمریکا وارد می‌شود.
نیومن توضیح داد: «به‌نظر من طلا اصلی‌ترین برنده این شرایط است، اما نقره نیز از اثرات مثبت جانبی آن بهره‌مند می‌شود. نگرانی‌هایی درباره رکود تورمی وجود دارد که می‌تواند موجب افزایش بیشتر قیمت طلا و نقره شود. از سوی دیگر، نااطمینانی ناشی از شرایط ژئوپلیتیکی کنونی – ازجمله تنش میان چین و ایالات متحده و وضعیت مبهم اقتصاد چین – نیز بر قیمت نقره تأثیرگذار است.»
گزارش تحلیلی: رقابت بر سر انرژی‌های تجدیدپذیر تنش‌های ژئوپلیتیکی جدیدی رقم خواهد زد؟
به گفته نیومن، نوسان قیمت در بازار نقره ممکن است بیشتر از بازار طلا باشد، زیرا اندازه بازار نقره کوچک‌تر است:
«با وجود این نوسانات، من خطری از بابت کمبود نقره در صنعت فتوولتائیک نمی‌بینم. درحال‌حاضر، تقاضای صنعت برای نقره چندان قوی نیست. با اینکه معمولاً سه‌ماهه سوم سال، از نظر فصلی، دوره‌ای پررونق برای صنعت الکترونیک است، اما به‌دلیل نااطمینانی‌های مربوط به تعرفه‌ها، بسیاری از سفارش‌ها به سه‌ماهه دوم سال منتقل شدند.
بازار فتوولتائیک نیز درحال‌حاضر ضعیف‌تر از حد معمول است، اما این عمدتاً به این دلیل است که بخش زیادی از تقاضای داخلی چین در پنج ماه نخست امسال و پیش از حذف یارانه‌های محلی اتفاق افتاد.»
او افزود که عوامل کلان اقتصادی و ژئوپلیتیکی در سال جاری و سال آینده همچنان به افزایش قیمت نقره دامن خواهند زد: «کاملاً محتمل است که در سال آینده شاهد عبور قیمت نقره از مرز ۵۰ دلار به‌ازای هر اونس باشیم. این امر ممکن است تولیدکنندگان پنل‌های خورشیدی را وادار کند تا بیش از پیش میزان مصرف نقره در محصولات خود را کاهش دهند.»
مهم‌ترین نیروی مخالف روند صعودی قیمت نقره، نوآوری در خود صنعت خورشیدی است
میزان مصرف نقره در هر سلول خورشیدی روند کاهشی چشمگیری داشته است، به‌طوری‌که از حدود ۱۶۵ میلی‌گرم در سال ۲۰۲۳ به حدود ۶ میلی‌گرم در سال ۲۰۲۵ پیش‌بینی شده است. انتظار می‌رود این کاهش با نوآوری در فرمولاسیون خمیرهای نقره، بهبود فرایندهای چاپ و طراحی بهینه‌تر شبکه‌های رسانا در آینده تداوم یابد.
به گفته نیومن، درحال‌حاضر هزینه نقره حدود ۱۱ تا ۱۳ درصد از کل هزینه ساخت هر ماژول خورشیدی را تشکیل می‌دهد. براساس تحلیل شرکت Metals Focus، صنعت فتوولتائیک در سال ۲۰۲۴ شاهد کاهش متوسط حدود ۲۰ درصدی در میزان مصرف نقره بوده است و انتظار می‌رود در سال جاری نیز کاهش بیشتری محقق شود که ممکن است از ۱۵ درصد فراتر رود.
نیومن گفت: «قیمت نقره در محدوده ۴۰ دلار یا بالاتر، چالشی بزرگ برای این صنعت محسوب می‌شود، اما در عین حال شاهد بوده‌ایم که برخی از تولیدکنندگان پنل خورشیدی چقدر سریع قادر به نوآوری هستند.»
او افزود که افزایش قیمت نقره احتمالاً منجر به رشد قیمت پنل‌های خورشیدی نخواهد شد: «این موضوع بسیار دشوار است، زیرا مازاد ظرفیت تولید، شرکت‌ها را وادار کرده تا همچنان در زمینه قیمت و بازدهی با یکدیگر رقابت کنند.»
به گفته نیومن، این وضعیت می‌تواند به رشد استفاده از محصولات مبتنی بر مس کمک کند و شرایط مطلوب‌تری را برای توسعه فناوری‌های خورشیدی HJT (هتروجانکشن) فراهم کند؛ فناوری که وابستگی کمتری به نقره دارد:
«فناوری HJT پیش‌تر به‌طور گسترده از خمیر رسانای مس با پوشش نقره استفاده کرده است و اکنون بر این باوریم که هزینه تولید هر وات در سلول‌های HJT می‌تواند در صورت عبور قیمت نقره از ۴۰ دلار، کمتر از هزینه تولید سلول‌های TOPCon باشد.»
او افزود: «بااین‌حال، این موضوع تولیدکنندگان سلول‌های TOPCon را وادار کرده تا روند کاهش مصرف نقره و جایگزینی آن با مواد دیگر را تسریع کنند تا بتوانند رقابت‌پذیری خود را حفظ کنند.»
قدرتمندترین پنل خورشیدی جهان رونمایی شد؛ ماژول TOPCon با توان ۶۷۰ وات و راندمان ۲۴.۸ درصد
پیش‌تر در مطلبی از کلین پست نوشتیم که پژوهشگران فرایندی برای استخراج نقره خالص از پنل‌های خورشیدی بازیافتی توسعه داده‌اند که در آن، شیشه، ویفرهای سیلیکونی و سایر اجزا بدون نیاز به خردکردن و یا کوره دمای بالا جدا می‌شوند و امکان بازیابی قطعات سالم و استخراج نقره خالص از هر پنل فراهم می‌شود.
