توسط : پژوهشها نشان میدهد که سایتهای خورشیدی در منطقه غرب میانی ایالات متحده، نسبت به زمینهای کشاورزی مجاور، فعالیت بیشتری از پرندگان و خفاشها را به خود جذب میکنند.
آزمایشگاه ملی آرگون در ایالت ایلینوی در دو پژوهش مستقل اما مکمل، افزایش قابلتوجه رفتارها و حضور پرندگان و خفاشها در اطراف نیروگاههای خورشیدی را بررسی کرده است. در هر دو مطالعه، پژوهشگران از سامانههای پایش صوتی غیرفعال برای تحلیل رفتار جانوران در اطراف این نیروگاهها استفاده کردند.
تیم تحقیقاتی دستگاههای ضبط صدا را در ۱۲ سایت خورشیدی و ۱۲ زمین کشاورزی مجاور (بهعنوان الگوی قبل از توسعه نیروگاه خورشیدی) نصب کرد. پایش فعالیت پرندگان و خفاشها در بازه ماه می تا سپتامبر، یعنی فصل اوج لانهسازی پرندگان دشتزی و فصل اوج فعالیت و زادآوری خفاشها، در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ انجام شد.
نیروگاههای تحت بررسی مساحتی بین ۷.۵ تا ۵۵۰ هکتار و ظرفیتی از ۳.۵ تا ۲۰۰ مگاوات داشتند. بیشتر این تأسیسات مجهز به فناوری ردیاب تکمحوره بودند و در زیر پنلها از ترکیب بذرهای گیاهی شامل انواع علفها و گیاهان گلدار استفاده شده بود.
افزایش تنوع زیستی پرندگان در نیروگاههای خورشیدی
مقاله پژوهشی «توسعه انرژی خورشیدی میتواند به بهبود جمعیت پرندگان چمنزار کمک کند» که در انجمن بومشناسی بریتانیا منتشر شده، نشان میدهد تنوع گونهای پرندگان چمنزار در سایتهای خورشیدی تقریباً دو برابر بیشتر از مزارع کشاورزی اطراف بوده است.
بیشتر گونههای پرندگان علفزار همچنین میزان اشغال زیستگاه بالاتری را در سایتهای خورشیدی نشان دادند. پژوهشگران در طول دوره مطالعه، بیش از ۲۳۰ لانه پرنده در این نیروگاههای خورشیدی شناسایی کردند که عمده آنها متعلق به گونههایی مانند رابین آمریکایی، چلچله انباری و قمری بود.
در این مقاله، پژوهشگران توضیح میدهند که پرندگان ممکن است بهدلیل پناه، زیستگاه مناسب برای جستجوی غذا و لانهسازی، به این سامانهها جذب شوند. برخی گونهها احتمالاً حتی از سازههای فتوولتائیک برای ساخت لانه استفاده میکنند تا لانهها را از شکارچیان و شرایط آبوهوایی شدید محافظت کنند.
محققان اضافه میکنند که این مطالعه نخستین گزارش تجربی درباره واکنش پرندگان به سایتهای خورشیدی در ایالات متحده است. آنها پیشنهاد میکنند در تحقیقات آینده میتوان بررسی کرد که آیا افزایش حضور پرندگان در نیروگاههای خورشیدی به بهبود بقا، موفقیت زادآوری و پایداری جمعیتی منجر میشود یا خیر؛ موضوعی که باید با شاخصهایی مانند میزان موفقیت لانهسازی و خطر مرگومیر ناشی از برخورد بررسی شود.
افزایش فعالیت خفاشها در سایتهای خورشیدی
مقاله پژوهشی دیگری که در مجله Global Ecology and Conservation منتشر شده نیز نشان میدهد فعالیت خفاشها در نیمه نخست فصل پایش تابستان در سایتهای خورشیدی بهطور قابلتوجهی بیشتر از مزارع کشاورزی اطراف بوده است.
گونههایی مانند خفاش قهوهای بزرگ و خفاش Haory رفتار فعالتری در این سایتها داشتند. در طول دوره پایش، هیچگاه سطح فعالیت خفاشها در مزارع کشاورزی اطراف بیشتر از سایتهای خورشیدی ثبت نشد.
پژوهشگران نتیجه میگیرند که سایتهای خورشیدی احتمالاً در ابتدای فصل تابستان، یعنی زمانی که منابع غذایی و زیستی در چشمانداز اطراف محدود است، میتوانند زیستگاهی مناسب برای خفاشها فراهم کنند.
در بخش نتیجهگیری مقاله تأکید شده که هنوز مشخص نیست افزایش فعالیت خفاشها ناشی از زیرساختهای فتوولتائیک است، ناشی از پوشش گیاهی و زیستگاه ایجادشده در محل، یا ترکیبی از هر دو عامل.
همچنین عنوان شده که برای درک دقیقتر محرکهای اصلی و تفاوتهای رفتاری میان گونههای مختلف، مطالعات بیشتری درباره نوع صداهای ثبتشده خفاشها در سایتهای خورشیدی و ارتباط آن با فراوانی حشرات طعمه موردنیاز است.
تیم تحقیقاتی توضیح داد ازآنجاکه اغلب پروژههای خورشیدی در اراضی احداث میشوند که پیش از این تخریب شده یا برای کشاورزی مورد استفاده بودهاند، ایجاد هدفمند زیستگاه در این سایتهای خورشیدی میتواند مزایای معناداری برای تنوع زیستی بههمراه داشته باشد.
پژوهشگران تأکید کردند: «نتایج ما نشان میدهد پرندگان و خفاشها میتوانند از طراحیهای اکوولتائیک در اراضی پیشتر تخریبشده بهرهمند شوند. اما همچنان ضروری است که مدیریت این سایتها بهگونهای انجام شود که منافع تنوع زیستی در بلندمدت حفظ شود. به همین دلیل، پایش مستمر و مدیریت سازگارشونده اهمیتی اساسی دارد.»
برخلاف نیروگاههای بادی که معمولاً با برخورد پرندگان و خفاشها همراه بوده و میتواند تهدیدی برای آنها ایجاد کند، این پژوهشها نشان میدهند که نیروگاههای خورشیدی، بهویژه طراحیهای اکوولتائیک، میتوانند به حفظ و افزایش تنوع زیستی منطقه کمک کنند.
ایجاد پوشش گیاهی مناسب زیر پنلها و مدیریت هوشمند سایتها، محیطی امن و سرشار از منابع غذایی برای پرندگان و خفاشها فراهم میکند و نشان میدهد که توسعه انرژی پاک میتواند همزمان با حفاظت از حیاتوحش انجام شود.
